Οι οικογενειακές σχέσεις μέσα από τον επικείμενο θάνατο ενός σχετικά νέου σε ηλικία πατέρα είναι στο επίκεντρο της ταινίας «Τότεμ» της Μεξικανής Λίλα Αβίλες, που είδαμε σήμερα στο διαγωνιστικό τμήμα του 73ου κινηματογραφικού φεστιβάλ του Βερολίνου.
Τα γενέθλια, μαζί και τον αποχαιρετισμό του άρρωστου, με εξασθενημένο, αδύνατο να σταθεί όρθιο, σώμα, πατέρα Τόνα, ετοιμάζονται να γιορτάσουν συγγενείς και φίλοι (αδέρφια, θείοι, ο αφοσιωμένος στα μπονσάι δέντρα του, πατέρας του), ανάμεσά τους και η 7χρονη κόρη του, η Σολ, που το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας το παρακολουθούμε μέσα από τα μάτια της.
Μέσα από το 24ωρο που διαρκεί η ταινία, και με φιλμ γυρισμένο στο παλιό φορμά τω 4:3, η Αβίλες, γνωστή από την προηγούμενη, πρώτη της ταινία, «Η καμαριέρα» (1918), που έχει προβληθεί σε περισσότερα από 50 φεστιβάλ, χρησιμοποιεί την προετοιμασία της γιορτής των γενεθλίων για να δώσει μια εικόνα της ψυχικής και πνευματικής κατάστασης που επικρατεί: με τα διάφορα σημάδια και τον τρόπο ζωής (τα μάγια που χρησιμοποιεί η ειδική σ’ αυτά γυναίκα για να διώξει το κακό από το σπίτι, τα δώρα που προσφέρουν οι καλεσμένοι, μαζί και το μπονσάι μικροσκοπικό δέντρο που φτιάχνει ο παππούς, ακόμη και ο ρόλος των πουλιών, του παπαγάλου, των σκυλιών, και των εντόμων – με άλλα λόγια, η φυση – στη ζωή τους), αλλά και την αγάπη και τη στοργή που προσφέρει ο καθένας με το δικό του τρόπο, μέσο αποχαιρετισμού στον απερχόμενο πατέρα.
Μπορεί ο θάνατος να είναι το κυρίαρχο θέμα της ταινίας, η Αβίλες όμως κατάφερε, με μια φαινομενικά απλή σκηνοθεσία, με ειλικρίνεια, ζεστασιά και αληθινή συγκίνηση, συχνά με χιούμορ, με επιμονή στις λεπτομέρειες και τη δημιουργία ενός κλίματος λυρισμού (στην οποία συμβάλλουν τόσο η φωτογραφία όσο και η μουσική), και με ωραίες ερμηνείας (ιδιαίτερα της Νάιμα Σεντίες στο ρόλο της 7χρονης Σολ), να φτιάξει μια ταινία, ταυτόχρονα μελέτη χαρακτήρων, όπου ο θάνατος τελικά δίνει τη θέση του σε καθημερινές, ευχάριστες, πλημμυρισμένες από ένα ουμανισμό, σκηνές.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr