Τούτη η ταινία αποτελεί ένα σημαντικό μεταβατικό σημείο εντυπωσιακής βελτιστοποίησης στην καριέρα του Γούντι Άλεν, διότι ο ίδιος ορθώς αποφάσισε τότε να μεταλλάξει με τόλμη & ωριμότητα το κινηματογραφικό ύφος του. Μέσα από το ρομαντισμό του ζεύγους, που είναι στο προσκήνιο, έρχονται οι συνειδητοποιήσεις & όχι απλώς οι απαντήσεις...
Το έτος 1977 ήταν η χρονιά του, σε σχέση με την υπεύθυνη ανταπόκριση στο δικό του καλλιτεχνικό κάλεσμα για ένα κινηματογραφικό αποτύπωμα απρόσκοπτης καθιέρωσης! Τον Άλεν πλέον εδώ τον ενδιαφέρει να κοιτάξει στον καθρέπτη με περισσή ειλικρίνεια την υπαρκτή νεύρωση του διανοούμενου.
Μιας συγκεκριμένης μερίδας διανοούμενων, που θεώρησε σημαντικό στη ζωή της, εκτός από το στάδιο προ-ενήλικης ανάπτυξης διαμορφώνοντας θωρακισμένες άμυνες ή αθεράπευτες νευρώσεις (μεγάλωμα σε οικογένεια Άννι/Άλβι), τη μετέπειτα διάδοχη καθοδήγηση (ωρίμανση μέσω ψυχανάλυσης) αντιμετωπίζοντας τα ανώριμα πισωγυρίσματα της ενηλικίωσης.
Υπόθεση
Ο σχεδόν 40άρης Άλβι Σίνγκερ είναι ένας ιδιόρρυθμος, ευφυής κωμικός, που ζει στη Νέα Υόρκη. Στην πορεία έγινε διάσημος και αναγνωρίστηκε η δουλειά του. Ο ίδιος κατάφερε να ξεπεράσει μεγάλο μέρος της νευρικότητάς του μέσα από μια παράξενη παιδική ηλικία, αντιμετωπίζοντας υπέργηρους δασκάλους, αποπροσανατολισμένους συμμαθητές και μουρλούς γονείς. Α! Και μια αφύσικη διαμονή, μεγαλώνοντας σε σπίτι που βρισκόταν κάτω από γραμμές τρένου ενός λούνα παρκ! Η εκπεφρασμένη επιθετικότητα του μικρού κατευνάστηκε οδηγώντας περίχαρα στα συγκρουόμενα αμαξάκια του λούνα παρκ. Θα μπορούσε όμως κάλλιστα να προστεθεί στο κακό μίγμα βιωμάτων...
Ως παιδί ο ίδιος δεν πέρασε ποτέ λανθάνουσα περίοδο σεξουαλικότητας και στράφηκε άνετα και θαρραλέα στις γυναίκες, μόλις από έξι ετών. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει, ότι βρήκε και την ανάλογη αρμονία μαζί τους! Ούτε ως παιδί, μα ούτε αργότερα και στην ενήλικη ζωή. Ναι, αυτό ακριβώς ήταν το θέμα του! Η νευρικότητα που κατέληξε σε νεύρωση. Ο Άλβι δεν κατόρθωσε ποτέ να αποβάλλει τις νευρώσεις του οικογενειακού του περιβάλλοντος στην ερωτική του ζωή. Η γαλήνια συντροφικότητα ήταν κάτι άπιαστο, το οποίο τον αποδιοργάνωνε σε όλη την ενήλικη ζωή του.
Ο Άλβι είχε παντρευτεί δύο Νεοϋορκέζες, μα δεν κατάφερε σε τούτες τις περιπτώσεις να βρει και να δώσει την ευτυχία. Μετά από 15 ολόκληρα χρόνια αργόσυρτης ψυχανάλυσης, δεν βρήκε κάποια άκρη. Τότε γνώρισε την τραγουδίστρια Άννι Χολ! Η Άννι υπήρξε ένας πολύ σημαντικός Έρωτας για τον Άλβι και εκείνη τον αγάπησε! Τώρα, τούτες οι σκέψεις με μορφή ανασκόπησης επανέρχονται στο προβληματισμένο μυαλό του, διότι χώρισε με την Άννι! Η γνωριμία τους είχε ξεκινήσει αμήχανα και δύσπιστα, όμως εξελίχθηκε σε κάτι πολύ όμορφο. Κάτι που θα μπορούσαν να το αναπολούν όλοι οι άνθρωποι...Κάτι ρομαντικό, με κινηματογραφικές και αληθινές προεκτάσεις...
Ανάλυση
Απαραίτητη Εισαγωγή…
Θα ήθελα, ειλικρινά, να εγκαταλείψουμε εν τάχει, την όποια πεποίθηση κυριαρχεί στον κόσμο της Κινηματογραφικής Κοινότητας περί αριστουργήματος για την εν λόγω ταινία. Το έργο “Νευρικός Εραστής” (“Annie Hall”, 1977) διαθέτει αποδεδειγμένη ποιότητα και είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο! Δηλαδή, αποτελεί ένα σημαντικό μεταβατικό σημείο εντυπωσιακής βελτιστοποίησης στην καριέρα του Άλεν, διότι ο ίδιος ορθώς αποφάσισε τότε να μεταλλάξει με τόλμη το κινηματογραφικό ύφος του. Εδώ βεβαίως υπάρχει μια ενδιαφέρουσα διασταύρωση τόλμης και ωριμότητας! Αυτή συγκρατείται εύστοχα σε σχέση με τις μοναδικά εκρηκτικές (“Take the Money and Run”, 1969) ή αγνά παιδαριώδεις (“Bananas”, 1971) προηγηθείσες στιγμές κωμικότητας του φιλμικού παρελθόντος.
Τον Άλεν πλέον εδώ τον ενδιαφέρει να κοιτάξει στον καθρέπτη με περισσή ειλικρίνεια την υπαρκτή νεύρωση του διανοούμενου, χωρίς να αποδράσει σε εμφατικούς κόσμους μυθοπλασίας (“Sleeper”, 1973 &“Love & Death”, 1975). Ακόμη, ο ίδιος προβληματίζεται πια για τη συνέχιση της συντροφικότητας ακόμη και μετά το σεξ, εγκαταλείποντας τις παλιότερες ενθουσιώδεις παραδοχές εθιστικής παράδοσης σε αυτό (“Love and Death”) ή χαλαρωτικής διακωμώδησής του (“Everything You Always Wanted to Know About Sex”, 1972). Το έργο “Ο Νευρικός Εραστής” (“Annie Hall”) είναι ταινία σταθμός για την πορεία του Άλεν. Το έτος 1977 ήταν η χρονιά του, σε σχέση με την υπεύθυνη ανταπόκριση στο δικό του καλλιτεχνικό κάλεσμα για ένα κινηματογραφικό αποτύπωμα απρόσκοπτης καθιέρωσης!
Ο ίδιος (χωρίς να το κάνει θέμα προς επιβράβευση) κατέγραφε τότε τις αλλαγές του Σύγχρονου καλλιεργημένου Ανθρώπου στις Η.Π.Α. των τελών του 20ου αιώνα. Αυτές θα έδιναν κουράγιο όμως αργότερα γενικώς και σε ανάλογους κατοίκους όλου του Δυτικού Πολιτισμού, προκειμένου να αρθρώσουν με συνειδητοποιημένη παρατήρηση, τι ακριβώς τους ενοχλεί, προβληματίζει ή γοητεύει πραγματικά μέσα στον κοινωνικό ιστό κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Τα κατάλοιπα των θρησκειών, οι μεταδιδόμενες οικογενειακές νευρώσεις, ο επαναπροσδιορισμός των ερωτικών σχέσεων με ή χωρίς γάμο, η λυτρωτική καθαρότητα των Τεχνών και των ορθών αποδόσεών τους, η κοινωνική επιβίωση και ανέλιξη μέσα από επαγγέλματα που επιτρέπουν τη δυνατότητα της Διανόησης. Η διασταύρωση τόλμης και ωρίμανσης συνιστά το κλειδί της επιτυχίας.
Γενικώς…
Φυσικά το πρακτικό κομμάτι, στη μεθοδολογία του δημιουργού, πιστοποιεί και την ποιοτική του εξέλιξη. Οι τεχνικές! Ο μελετημένος διάλογος περσόνων. Το ριζοσπαστικά αναβαθμισμένο, χιουμοριστικό κείμενο με δεκάδες ατάκες (π.χ. για σκοτωμένες αράχνες: “Ήθελες να τις καταδικάσω με αναστολή;” ή για τύψεις βασανισμένων γενεών: “Αν σου έκοβε εσένα η γκεστάπο τις πιστωτικές σου κάρτες, θα τους έλεγες τα πάντα”). Η σημασία στην προσοχή και την ελεύθερη γνώμη του θεατή. Το πάντρεμα Κινηματογράφου και Ζωής με συνεχές πλάνο (αναμονή σε ουρά του Σινεμά). Ο σεβασμός στη Διανόηση. Τα flashbacks. Η φαντασιακή παρέμβαση του παρόντος κοντά στο παρελθόν. Η δομημένη αύρα των διασταυρωμένων ερμηνειών, υπερβαίνοντας και τις 2 περσόνες (διαδοχή ομιλιών, αντίστιξη). Το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου. Η απόλυτη ταύτιση με περαστικούς. Η προσθήκη Animation (με χαρακτήρα Άλβι & κακιάς βασίλισσας από τη χιονάτη -ως άλλη Άννι- να συζητούν σε λογική cartoon & πραγματικών σχέσεων).
Αυτά και πολλά ακόμη στοιχεία, καταδεικνύουν τούτη την αξιόλογη γουντιαλενική τόλμη και παράλληλη ωρίμανση. Αλλά ας παρατηρήσουμε καλύτερα τη γενική ροή αφήγησης αυτού του έργου. Στην ουσία, υπάρχει ένα λειτουργικό μίγμα κινηματογραφικής αφήγησης δύο ειδών εδώ. Μη γραμμική αφήγηση για τις απρόβλεπτες ενδιάμεσες συναισθηματικές διακυμάνσεις, οι οποίες αναδεικνύουν αχρονικά τη σημασία της μαγνητικής δυναμικής στο ζεύγος Άννι-Άλβι. Προσεκτική αριστοτελική σταθερότητα σημείων αρχής, επαναπροσέγγισης και κατακλείδας στη χρονική πορεία διαπροσωπικής σχέσης του σπάνιου ζεύγους. Και κυρίως, στην ειρηνική αντιμετώπιση χωρισμού από τον ίδιο τον Άλβι. Εκείνος μόνο εν τέλει αισθάνθηκε τυχερός, βρίσκοντας την ωριμότητα απέναντι στο χωρισμό, εφόσον γνώρισε την Άννι και αγαπήθηκε με τέτοιο τρόπο.
Ο Άλεν μέσα σε αυτό το διπλά αναμεμιγμένο σύστημα κινηματογραφικής αφήγησης κατόρθωσε με μία μόλις παρακολούθηση για τους θεατές να δημιουργήσει στιγμές οικειότητας και επικοινωνίας με τους ήρωές του. Με επαναλήψεις κομβικών μοτίβων στα κατάλληλα διαστήματα, η επίφοβη οδήγηση της συντρόφου Άννι, η παρουσία του αινιγματικού φίλου Ρομπ, τα κωμικοτραγικά ταξίδια του Άλβι στην παιδικότητα, οι σκοτεινά ζεστές ατμοσφαιρικές βραδιές των εραστών Άννι και Άλβι μετά το σεξ, τα τραγούδια της Άννι στο πιάνο, δείχνουν το δρόμο της επικοινωνιακής οικειότητας. Αυτό το πετυχαίνει ο Άλεν μέχρι και με αποτυπωμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Άλβι στον τοίχο διαμερίσματος της Άννι, υπενθυμίζοντάς μας τη φαεινή τους ιδέα περί αυθόρμητου σπιτικού μαγειρέματος αστακών. Μας απασχολεί πολύ το ζεύγος Άννι-Άλβι και η διεύθυνση φωτογραφίας του Γκόρντον Γουίλις πετυχαίνει να εκφράσει ατμοσφαιρικά την εγγύτητά τους, με αισθητική τρυφερής προσέγγισης.
Ωστόσο παρατηρούμε συνολικά, ότι από το σύμπαν των ηρώων διακρίνεται πιο πολύ η προσωπικότητα του Άλβι. Αφορμή για αυτή τη διαπίστωση, ήταν η νοηματική αποκρυπτογράφηση των κινηματογραφικών τεχνικών. Μέσω αυτής, περνάμε και στην αποκάλυψη της κεντρικής οπτικής του έργου, η οποία συμπίπτει με τη βιωματική σκέψη του κεντρικού ήρωα Άλβι. Διότι στην πραγματικότητα, η σκέψη αυτή επικρατεί ακόμη και της Άννι. Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται, επειδή σε στιγμή μέσα στην επισκεπτόμενη παιδικότητα του Άλβι παρατηρητής είναι εκτός από την Άννι και ο Ρομπ. Στενός φίλος του Άλβι και όχι της Άννι. Το τελικό μοντάζ των Ραλφ Ρόσενμπλουμ και Γούεντι Μπρίκμοντ είναι κομβικής σημασίας για όλο το έργο. Μα ιδίως η ετεροχρονισμένη συνειρμική σύνδεση τέλους-αρχής, με το πολλαπλό τρακάρισμα του ενήλικου Άλβι και τα συγκρουόμενα αμάξια από το λούνα παρκ των παιδικών του χρόνων, περιγράφει ιδανικά με ψυχολογική ένταση την πρωταγωνιστική νευρώδη οπτική του ήρωα.
Η πιο τρανή απόδειξη όμως, περί διάκρισης του Άλβι, έρχεται από αλλού. Μόλις διαχωρίζεται η οθόνη ανάμεσα στην Άννι και τον Άλβι. Καθότι, είτε με τις οικογένειές τους, είτε με τους ψυχαναλυτές τους, η υπερέχουσα εικόνα είναι πάντοτε αυτή της πλευράς του Άλβι (παρεμπιπτόντως, πληροφορίες αναφέρουν, ότι στην ψυχανάλυση δεν είναι διαχωρισμός εικόνας, αλλά τρικ σκηνογραφίας). Άρα επιβεβαιώνεται, πως και η υπερέχουσα κεντρική οπτική είναι επίσης του Άλβι. Επιπλέον, αυτό ακριβώς το σημείο, με τις αντιπαρατιθέμενες οικογένειες και τους ανάλογους ψυχαναλυτές του ζεύγους, μάς γνωστοποιεί μια μερίδα εκείνης της γενιάς Αμερικανών πολιτών στη δεκαετία του 1970.
Μια συγκεκριμένη μερίδα διανοούμενων, που θεώρησε σημαντικό στη ζωή της, εκτός από το στάδιο προ-ενήλικης ανάπτυξης διαμορφώνοντας θωρακισμένες άμυνες ή αθεράπευτες νευρώσεις (μεγάλωμα σε οικογένεια Άννι/Άλβι), τη μετέπειτα διάδοχη καθοδήγηση (ωρίμανση μέσω ψυχανάλυσης) αντιμετωπίζοντας τα ανώριμα πισωγυρίσματα της ενηλικίωσης. Και τότε ακριβώς, εντοπίζεται για πρώτη φορά στο Σινεμά του δημιουργού Άλεν η ορατή μεγάλη διαμάχη ολόκληρων δεκαετιών του ανθρώπου-καλλιτέχνη Γούντι με την ψυχανάλυση! Εδώ στο “Νευρικός Εραστής” η διαπάλη καλλιτέχνη/ψυχανάλυσης συμβαίνει σε μια κωμικοτραγική μεταξύ τους σχέση. Τόσο εμπιστοσύνης, όσο και αμφισβήτησης, ακολουθώντας πιστά τα ίδια βήματα μιας γνώριμης διαδρομής, με διακριτό φόντο την αποδόμηση αυτού του νέου καθοδηγητή-τρίτου γονέα. Όπως ακριβώς δηλαδή είχε ήδη συμβεί αναλόγως η αποδόμηση παλιάς καθοδήγησης, με το οικογενειακό περιβάλλον των ηρώων Άννι και Άλβι.
Στο προσκήνιο όμως κυριαρχεί το ρομαντικό βίωμα των ηρώων και όχι οι όποιοι καθοδηγητές τους. Η ιδιαίτερη σχέση μεταξύ της Άννι και του Άλβι παραμένει ισότιμη και στην οπτική του θεατή. Με διάφορα στοιχεία. Η αμφίδρομη εμπιστοσύνη, οικειότητα και προσοχή είναι ορισμένα εξ’ αυτών. Εκτός από τις παλιές συζύγους του Άλβι εξετάζουμε παρελθοντικά και τους πρώην συντρόφους της Άννι. Σημασία έχει, ότι τούτο το ταξίδι στο παρελθόν γίνεται παρακολουθώντας τον παλιό εαυτό της Άννι παρουσία της τωρινής περσόνας της, μα και του Άλβι. Αυτό καταδεικνύει εν συντομία μια οικειότητα και εμπιστοσύνη, μέσα από διαλόγους ουσιώδους εγγύτητας στη μαγνητική γνωριμία του ζεύγους.
Η περίτεχνη σκηνοθεσία, χρησιμοποιώντας ηχητικά το voiceover αποκαλύπτει την ίδια οπτική του κόσμου και άρα ενσυναισθητική ματιά του αγαπημένου ζεύγους, σε προσομοιάζον υποκειμενικό πλάνο, κοιτάζοντας από κοινού (!) προς το ηλιοβασίλεμα! Αυτό το εξαιρετικά ωφέλιμο πλάνο μόνο άσχετο δεν είναι. Καθώς, αν και ταπεινό, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές καλλιτεχνικές στιγμές της ταινίας (έχει προηγηθεί στο μοντάζ η ανάδειξη του περιπάτου με οπτική παρουσία του ζεύγους).
Στα αναβαθμισμένα συστατικά του ο Άλεν έχει πετύχει, με έξυπνο τρόπο, έναν ευχάριστο πονοκέφαλο για τον Σινεφίλ. Κάτι το οποίο βάζει σε αντιφατικές σκέψεις, τους ανθρώπους που μαγνητίζονται από την Έβδομη Τέχνη. Στην ταινία του αυτή εμπεριέχονται αρκετές φορές πολύ μελετημένα αναφορικά στοιχεία, σε ένα κυκλωτικό σκεπτικό Αγάπης γύρω από τον κόσμο των Τεχνών (επί παραδείγματι, κατά τη διακοπή οργασμού η ατάκα της 2ης συζύγου του Άλβι, περί πονοκεφάλου σαν του Όσβαλντ στο έργο του Χένρικ Ίψεν “Φαντάσματα”). Αυτά τα μελετημένα στοιχεία ένας θεατής δύναται, είτε να τα γνωρίζει προτού δει την ταινία, είτε να τα μάθει στην πορεία, είτε ακόμη και να τα ανακαλύψει ύστερα με έρευνα εκτός ταινίας.
Το κόλπο του Γούντι εδώ είναι, ότι αυτά ακριβώς τα εξωραϊστικά στοιχεία, που αναφέρονται με κυκλωτική αφοσίωση σε διάφορες Τέχνες, βρίσκονται εντός της εξελισσόμενης ταινίας του. Έστω και συνοπτικά! Ενυπάρχουν δηλαδή στο έργο του. Άρα, δεν μπορείς να τον κατηγορήσεις, ότι διαφεύγουν από τη σφαίρα δημιουργίας του. Μα μόνο να παραπονεθείς εν μέρει γκρινιάζοντας, πως ήθελες να στα απογυμνώσει. Πιο επεξηγηματικά. Αλλά κανείς θεατής δεν θα ανοίξει τέτοια συζήτηση σε καλλιτεχνικούς κύκλους, ούτε μάλλον κάποιος κριτικός θα απηύθυνε ποτέ τέτοια ερώτηση στον Άλεν, φοβούμενοι αμφότεροι μήπως θεωρηθούν άσχετοι ή μερικώς διαβασμένοι. Είναι ένα απρόβλεπτο ρουά ματ, εκ του πονηρού, από τον Γούντι Άλεν.
Οι πρωταγωνιστικές ερμηνείες των Γούντι Άλεν (Άλβι) και Νταϊάν Κίτον (Άννι) είναι απολαυστικές! Ο πρώτος πραγματοποιεί ένα διπλό ερμηνευτικό φάσμα, διαμαρτυρόμενης διανόησης και εκφραστικής δοκιμασμένης κωμικότητας. Η δεύτερη αποδίδει σταθερή υποκριτική ερωτευμένης και αμήχανης ηρωίδας, με ειδικότερες συναισθηματικές αντιφάσεις, όταν γνωρίζει, απομακρύνεται, ξανασμίγει ή χωρίζει με τον Άλβι.
Σκεπτικό…
Ενδιαφέρουσα Μεθοδολογία
Σενάριο & Σκηνοθεσία σε Έξαρση
Διάλογος που αποκτά διαδραστικό νόημα, σε σχέση με τις παρευρισκόμενες περσόνες στα πλάνα, ως προς τη θέση τους αλλά και την αντίληψή τους. Φερειπείν, κατά ειρωνικό τρόπο, απολαμβάνουμε ως θεατές/ακροατές μια μορφή προστατευμένης ιδιωτικότητας στο διάλογο του Άλβι και της Άννι στην ουρά του Σινεμά, όσον αφορά τα σχόλια δυσαρέσκειας για τον ψευτο-ακαδημαϊκό πίσω από τον Άλβι. Και τη θεσπέσια ειρωνική ατάκα, για το πώς εκείνος δήθεν γνώρισε σε πιθανή αγγελία το φλερτ του (“wishes to meet woman who’s interested in Mozart, James Joyce & sodomy”). Μόλις όμως ο εκνευριστικός ξερόλας-ψευτοδιανοούμενος μιλά με ακατάπαυστη αστοχία περί Δημιουργών στις Τέχνες, ενόσω έχει ήδη ακουστεί το όνομα του Σάμιουελ Μπέκετ, ο Γούντι Άλεν καθόλου τυχαία τότε “σπάει τον τέταρτο τοίχο.”
Κάνει διάλογο ο Άλβι με τον θεατή και τότε ακριβώς ο ψευτό-καλλιεργημένος (με παραπλανητικό δέρμα διπλώματος και πανεπιστημιακών αναγνωρίσεων) ανταποκρίνεται στα σχόλια και θίγεται. Επικαλείται τη “μελέτη” του με αρνητικές προθέσεις επάνω στο έργο του Μάρσαλ ΜακΛούαν απέναντι στην κριτική προς την τηλεόραση και τα μίντια. Τον χλευάζει. Ο Άλβι τότε φέρνει αμέσως στο κινηματογραφικό προσκήνιο τον αληθινό ακαδημαϊκό Μάρσαλ ΜακΛούαν, ο οποίος βάζει στη θέση του τον άσχετο, που παρίστανε τον εξειδικευμένο διδάσκοντα. Τέλειο! Διαχρονική κωμική ευστοχία, για ένα σύνηθες θλιβερό, παγκόσμιο φαινόμενο.
Γιατί να μην έχουμε και εμείς αντίστοιχα έναν τολμηρό υπερασπιστή Γούντι Άλεν στο σήμερα, για να ξεμπροστιάσει κινηματογραφικά ορισμένους άσχετους, που κρύβονται πίσω από πανεπιστημιακά διπλώματα, ενώ στα αλήθεια δεν καταλαβαίνουν γρι από Τέχνες και μάλιστα διδάσκουν θρασύτατα για αυτές, μέσα σε αποχαυνωμένα χειροκροτήματα; Γιατί; “Ωραία δεν θα ήταν έτσι η Ζωή;” Δυστυχώς αγαπητέ Γούντι, στην Ελλάδα εμείς δεν έχουμε αυτή την τόλμη, ούτε καν στο Σινεμά μας...Τι και αν αλλάξαμε αιώνα…
Δεύτερες Σκέψεις
Σημαντική η απογύμνωση στο διττό φλερτ των Άννι-Άλβι. Μέσα σε μια ρεαλιστική αντιπαράθεση, κοινωνικής συναναστροφής με πολιτισμένες κουβέντες και ενστικτώδους άμυνας με αγχώδεις δεύτερες σκέψεις, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης (μα και έλξης) για το αντίθετο φύλο.
Ρομαντική Μεταφυσική
Κατά ειρωνικό τρόπο, ο Αθεότατος Γούντι παίζει εδώ με το μεταφυσικό στοιχείο εν ζωή! Ψυχή εκτός σώματος από τη ζωντανή Άννι, η οποία δεν θέλει να συμμετάσχει τότε εγκεφαλικά στο σεξ. Ένα παραπάνω βήμα σε σχέση με την ταινία “Love and Death.”
Χρονικό Πλάνο Βάθους Πεδίου
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η επίσκεψη των παροντικών χαρακτήρων Άλβι, Άννι και Ρομπ μέσα στο οικογενειακό παρελθόν του Άλβι. Πίσω στο πλάνο στέκονται οι παροντικοί χαρακτήρες, απευθυνόμενοι στους παρελθοντικούς, που βρίσκονται πιο μπροστά (συγκεκριμένα, η θεία Τέσι). Όλοι όμως είναι νεταρισμένοι.
Πιο Αναλυτικά…
Το απαραίτητο αντίβαρο
Μη Εγκατάλειψη Πάγιας Κωμικότητας
Η επιτευχθείσα σοβαρότητα στο αναβαθμισμένο πια γουντιαλενικό χιούμορ δεν σημαίνει απαραίτητα, πως θα φέρει τώρα και περισσότερα γέλια από ό,τι θα το πράξουν τα υπαρκτά στηρίγματα πάγιας κωμικότητας του Άλεν και εδώ. Εάν εξελίσσεσαι, κατανοώντας καλύτερα τις Τέχνες, τότε αλλάζεις και συμπεριφορά ως θεατής απέναντι στη σχέση χιούμορ/κωμικότητας του “Annie Hall.” Όταν είσαι 20χρονος, θα ενθουσιαστείς με το προκείμενο χιούμορ του Άλεν μέσα στη Διανόηση. Εάν 40αρίζεις, πιο πολύ θα το θαυμάσεις. Βλέπεις αλλιώτικα το ίδιο έργο. Μην απογοητευτείς τότε. Διότι αυτό δεν είναι ήττα. Είναι κατανόηση στη σχέση δημιουργού/θεατή. Ήρθες στην τότε θέση του. Ο Άλεν δεν αναβάθμισε το χιούμορ του τότε για να ξεκαρδιστείς, μα για να δουλέψει το μυαλό σου!
Από εκεί και πέρα, θα σου υπενθυμίσει και δωράκια τραγικής ειρωνείας ελευθερώνοντας λιγότερο σκεπτόμενα, μα πιο εκρηκτικά γέλια. Κάποια διατηρητέα, πιο ωμά κωμικά του στηρίγματα εκπέμπουν σκοπίμως περισσότερη ανεμελιά. Με αποτέλεσμα να σε ελαφρύνουν, παραδόξως, ακόμη και σε θεωρητικά πιο τρομακτικές καταστάσεις! Όπως η ζοφερή οδήγηση του αυτοκτονικού Ντουέϊν, νυχτιάτικα υπό βροχή, περνώντας με κόκκινο φανάρι και η τρομαγμένη αντίδραση του καθήμενου Άλβι στο πίσω κάθισμα, με απολύτως μουδιασμένο ύφος. Ο Άλβι πρωτύτερα σε οικογενειακή επίσκεψη είχε χλευάσει με προκλητική αμφισβήτηση τον Ντουέϊν (αδερφό της Άννι), κατά την έμπιστη εξομολόγηση τέτοιων αρνητικών σκέψεων…Αυτή η στιγμή έχει κωμικότητα υπερβαίνουσα του τρόμου.
Όπως επίσης (σε λιγότερο βαθμό) η τρομάρα του Άλβι για τις 2 μεγάλες αράχνες, μόλις εκείνος τις σκοτώνει (εκεί κρατά κινησιολογικά κάτι από το “Sleeper”). Αλλά η στιγμή με τη στερεοτυπική “εβραϊκή μεταμόρφωση”, αν και έγκυρα αντιρατσιστική, δυστυχώς από άποψη κωμικότητας θυμίζει κάτι το παιδαριώδες, σαν την ψεύτικη γενειάδα του “Bananas.”
Γιάννης Κρουσίνσκυ
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα eretikos.gr