Η 27η αυτή ταινία του Σουηδού σκηνοθέτη ΄Ινγκμαρ Μπέργκμαν, «Περσόνα», είναι αναμφισβήτητα μια από τις καλύτερες ταινίες του. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποίησε τον τίτλο «Περσόνα» με τη λατινική έννοια, που εκτός από «πρόσωπο» θα πει και «μάσκα» και που εξηγεί κατά κάποιο τρόπο την έννοια της ταινίας του. Η μάσκα, δηλαδή το διπλό πρόσωπο ή η διπλή προσωπικότητα, είναι το θέμα της ταινίας.
Πρωταγωνίστριες δυο γυναίκες, η μια, η Ελίζαμπετ, διάσημη ηθοποιός του θεάτρου που στη διάρκεια μιας παράστασης της «Ηλέκτρας» παθαίνει νευρική κρίση και αρνείται να μιλήσει στους άλλους, η δεύτερη, μια νοσοκόμα, η Άλμα, που αναλαμβάνει να προσέχει την ηθοποιό, ενόσω αυτή βρίσκεται σε ανάρρωση στο εξοχικό σπίτι του γιατρού, κοντά στη θάλασσα. Με πλαίσιο τη θάλασσα και το κάπως ψυχρό σπίτι του γιατρού, παρακολουθούμε στην αρχή τη σύγκρουση των δυο γυναικών και σταδιακά το πλησίασμα και το σμίξιμο των χαρακτήρων τους, έτσι που στο τέλος η Άλμα να παίρνει τον χαρακτήρα της ηθοποιού και η ηθοποιός τον χαρακτήρα της Άλμα.
Το πρόβλημα αυτό, που απασχόλησε τον Μπέργκμαν και σε προηγούμενες ταινίες του –ιδιαίτερα στον «Άνθρωπο με τα δύο πρόσωπα» – γίνεται εδώ το πρωταρχικό θέμα της «Περσόνα». Χρησιμοποιώντας τη φορά αυτή ένα απλό στυλ, που άρχισε να αντικαθιστά το έργο του από την εποχή του «Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη», ο Μπέργκμαν αφαιρεί κάθε περιττό στοιχείο και αφήνει τους ηθοποιούς του να δώσουν, όσο καλύτερα μπορούν, τη σύγκρουση αυτή της διπλής προσωπικότητας του ανθρώπου.
Μέσα στους κάτασπρους γυμνούς τοίχους του νοσοκομείου ή το απέριττο ντεκόρ της ακρογιαλιάς, παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται μπροστά μας ένα δράμα συγκλονιστικό, ένα δράμα που θέτει σε συζήτηση το θέμα της συνεννόησης ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά και στον ίδιο τον άνθρωπο με τον εαυτό του. Η ανάμιξη στοιχείων, όπως η μηχανή προβολής, το φιλμ, το σπάσιμο της ταινίας, μια σκηνή γυρισμένη δυο φορές από διαφορετικές γωνίες, χρησιμοποιούνται από τον σκηνοθέτη για την επίτευξη ακόμη μεγαλύτερης αντικειμενικότητας στην παρουσίαση και είναι θαυμάσια δεμένα με την υπόλοιπη ταινία.
Όσο για τις ερμηνείες των δύο γυναικών, της Λιβ Ούλμαν στον ρόλο της ηθοποιού Ελίζαμπετ και της Μπίμπι Άντερσον στον ρόλο της νοσοκόμας Άλμα, πρέπει να τονίσω πως είναι εξαιρετικές, όπως συμβαίνει σε όλες τις ταινίες του Μπέργκμαν, και μαζί με τα υπόλοιπα στοιχεία της ταινίας, φωτογραφία (του εξαίρετου και τακτικού του συνεργάτη, Σβεν Νίκβιστ), ντεκόρ, λιγοστή μουσική συντείνουν ώστε η «Περσόνα» να είναι μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές απολαύσεις του Σουηδού αυτού δημιουργού.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr