Δύο έφηβοι αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, το Ντακάρ της Σενεγάλης για να γευτούν την γλύκα του ευρωπαϊκού ονείρου και το οδοιπορικό τους είναι το θέμα της τελευταίας ταινίας του Ματέο Γκαρόνε (Γόμορα) η οποία έχασε το Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας από την «Ζώνη ενδιαφέροντος» στην απονομή της περασμένης Κυριακής. Ο σκηνοθέτης παρακολουθεί με αγάπη τους δύο ήρωες, δινοντας το μεγαλύτερο βάρος στον έναν, τον Σεϊντού (Σεϊντού Σαρ – Βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι ανερχόμενου ηθοποιού στο περσινό φεστιβάλ Βενετίας). Εκείνος είναι σαφώς πιο δυνατός, έχει ωριμότητα αλλά και πιο έντονο, το ένστικτο της επιβίωσης. Ο Μουσά τον ακολουθεί.
Η πρωτοτυπία της ταινίας είναι ότι κατά κάποιο τρόπο ξεκινά σαν μια ανέμελη περιπέτεια, μια περιπέτεια που θέλουν να ζήσουν τα παιδιά, όχι τόσο επειδή στ’ αλήθεια σκέφτονται το μέλλον τους, όσο επειδή τους ενδιαφέρει το τώρα. Δεν ακούν την συμβουλή ενός από τους δεκάδες «συνδέσμους» που θα συναντήσουν στο διάβα τους: «Η Ευρώπη δεν είναι αυτή που βλέπετε στην τηλεόραση». Και ναι μπορεί μεν στη αρχή να νιώθουν ότι ζουν το όνειρο της μεγάλης περιπέτειας, σύντομα όμως θα προσγειωθούν και μάλιστα απότομα στην σκληρή πραγματικότητα.
Και όταν η μοίρα θα τους χωρίσει, θα δουν τον χάρο με τα μάτια τους. Η απειλή έχει πολλά πρόσωπα και ο άνθρωπος είναι η μεγαλύτερη. Νεκροκεφαλές και ανθρώπινοι σκελετοί γίνονται ντεκόρ στην μέση του πουθενά της ερήμου, προδοσίες, θανάσιμη έλλειψη νερού, απροσδόκητες συλλήψεις, βασανιστήρια στα μπουντρούμια των φυλακών… Τίποτα δεν θα πάει σύμφωνα με το αρχικό πλάνο και οι κίνδυνοι, απρόβλεπτοι και προβλέψιμοι, μπορούν να ξεπεταχτούν από παντού.
Ξεφεύγοντας αρκετά από την συνήθη δυσάρεστη εικόνα που αυτού του τύπου οι ταινίες μεταφέρουν σαν βαριά σκιά πάνω τους (ένα παράδειγμα είναι το «Inanotherworld» του Μάικλ Γουίντερμποτομ), ο Γκαρόνε που απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Βενετίας, δεν αντιστέκεται στο να δώσει μια «ανάλαφρη» διάσταση στην ταινία του (κυρίως στην αρχή), χωρίς όμως ποτέ να προδώσει τον στόχο του. Ενίοτε μάλιστα, εντάσει ακόμα και σκηνές «ονείρου», όπως ιπτάμενους ανθρώπους πάνω από την απεραντοσύνη της άμμου της ερήμου. Ετσι προσθέτει στην ταινία μια αίσθηση φαντασμαγορικού παραμυθιού, την οποία επίσης δεχόμαστε ευχάριστα αφού η εστίαση στην ουσία του θέματος δεν χάνεται ποτέ.
Γιάννης Ζουμπουλάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr