Από τις πιο ενδιαφέρουσες φορμαλιστικά ταινίες που έχουμε δει ίσως και τα τελευταία χρόνια. Ντοκιμαντέρ που λειτουργεί τόσο ως ντοκουμέντο αλλά και ως αναπαράσταση, όσο ΚΑΙ ως ντοκουμέντο της απόπειρας της εν λόγω αναπαράστασης, το φιλμ της τυνήσιας σκηνοθέτη (“Ο Άνθρωπος που Πούλησε το Δέρμα του”) επιχειρεί να παρουσιάσει την ιστορία μιας οικογένειας που έχασε δύο από τα μέλη της, μια απώλεια που οι γυναίκες που έμειναν πίσω ακόμα προσπαθούν να επεξεργαστούν και να διαχειριστούν.
Η Μπεν Χανιά παίρνει συνεντεύξεις από την μητέρα, Όλφα, αλλά και τις δύο νεότερες κόρες, χτίζοντας ένα πορτρέτο της οικογένειας και των συνθηκών του μεγαλώματός τους. Χρησιμοποιεί δύο ηθοποιούς για τους «ρόλους» των δύο μεγαλύτερη από τις τέσσερις κόρες του τίτλου, εκείνες που απουσιάζουν. Και χρησιμοποιεί και μια ηθοποιό για τον «ρόλο» της Όλφα, για όσες φορές εκείνη δεν αντέχει να βρεθεί μέσα σε μια σκηνή ή δε μπορεί να αντικρύσει έναν διάλογο. Συχνά δε, η ηθοποιός έρχεται να επέμβει στην πραγματικότητα, αμφισβητώντας τις μεθόδους της Όλφα για το μεγάλωμα των παιδιών της, ή σχολιάζοντας τον εσωτερικευμένο μισογυνισμό που παρουσιάζει.
Φλοιός ιστορίας μέσα σε άλλο φλοιό ιστορίας, ή ίσως κάτι σαν ψυχαναλυτικό παιχνίδι ρόλων σε κινηματογραφική μορφή. Η Μπεν Χανιά φλερτάρει με την κουλτούρα του entertainment «αληθινών ιστοριών» και φλερτάρει οπωσδήποτε με την συναισθηματική εκμετάλλευση, αλλά το κάνει τουμπάροντας τις προσδοκίες και εν τέλει κι αυτού του τύπου τις χειριστικές ιστορίες που μασκαρεύονται ως διασκέδαση: Λέει την ιστορία από τα μέσα προς τα έξω, αποκαλύπτοντας σταδιακά τόσο την αλήθεια για τις δύο μεγαλύτερες κόρες, και παραλληλίζοντας έτσι μια διαδρομή συνειδητοποίησης για τις υπόλοιπες γυναίκες της οικογένειας καθώς κι εκείνες φτάνουν σε (συναισθηματικούς) τερματικούς σταθμούς της διαδικασίας επούλωσής τους.
Δημιουργεί έτσι μια ιδιόμορφη μελέτη χαρακτήρων, παρακολουθώντας τους καθώς αυτο-αναλύονται χωρίς απαραίτητα να το συνειδητοποιούν. Και μας τοποθετεί τόσο μέσα όσο και έξω από τα γεγονότα, προσφέροντας μια μοναδική οπτική πάνω στους οικογενειακούς δεσμούς, τη μνήμη και, εν τέλει, τη ριζοσπαστικοποίηση. Αξίζει συμπληρωματικά με αυτό το φιλμ να αναζητήσετε και το σπουδαίο “Kate Plays Christine” του Ρόμπερτ Γκριν, ένα υβριδικό ντοκιμαντέρ ανάλογης φόρμας που επιπλέον όμως –και σε αντίθεση με τις “Κόρες”– έρχεται ευθέως αντιμέτωπο με την ηθική της εικόνας, της καταγραφής και της αναπαράστασης, δηλαδή τελικά με τον ίδιο του τον εαυτό. Οι “Κόρες” δεν έχουν τέτοιες αναζητήσεις κι ως εκ τούτο αφήνουν ένα ίσως άδικα μεγάλο φορτίο στον θεατή – ένα φορτίο όμως που αξίζει τελικά όλο τον κόπο.
Θοδωρής Δημητρόπουλος
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα news247.gr