Απαγορεύεται το γέλιο!
Η Αννέτα Παπαθανασίου όταν δίδασκε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Καμπούλ, γνώρισε τον Καρίμ που ήταν φοιτητής της, που φιλοδοξούσε να γίνει κωμικός. Μιμούνταν θαυμάσια τον χαρακτήρα του Σαρλό και έδινε παραστάσεις ενώ έπαιζε σε μικρά, βουβά φιλμάκια. Όμως τον Αύγουστο του 2021 η Καμπούλ περικυκλώθηκε από του Ταλιμπάν και ο Καρίμ βρισκόταν σε επικοινωνία με την παλιά του καθηγήτρια η οποία άρχισε να καταγράφει τα γεγονότα μέσα από τις αγωνίες, τους φόβους και τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετώπιζε ο πρώην φοιτητής της. Στις 15 Αυγούστου, η Καμπούλ έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν και η ζωή όλων βυθίστηκε στο σκοτάδι ενώ ο νεαρός κωμικός βρέθηκε μπροστά στο θάνατο καθώς κινδύνευε η ζωή του. Η καθηγήτριά του επικοινωνούσε μαζί του μέσω σκάιπ, και ξεκίνησε έναν αγώνα για να τον βγάλει από την χώρα και να τον φέρει στην Ελλάδα. Τελικά και με παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης ο νεαρός ηθοποιός μαζί με άλλους 17 καλλιτέχνες φίλους του κατάφεραν να πάρουν την πολυπόθητη άδεια εξόδου. Τελικά και μετά από πολλές περιπέτειες ο Καρίμ μαζί με τη γυναίκα του και την 9 μηνών κορούλα του κατάφεραν να φτάσουν στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2021. Στην Ελλάδα ο αφγανός πρόσφυγας προσπαθεί να προσαρμοστεί σιγά-σιγά και να δουλέψει ως ηθοποιός. Την ίδια ώρα όμως νοσταλγεί το Αφγανιστάν και ανησυχεί για τους δικούς του ανθρώπους που έμειναν πίσω.
Μια σημαντική καταγραφή της περιπέτειας ενός ανθρώπου να γλυτώσει από το θάνατο. Η Ανέτα Παπαθανασίου με το «Γελώντας στο Αφγανιστάν», έχοντας άλλα κατά νου, αλλάζει το αρχικό της σχέδιο και αρπάζει την ευκαιρία που της δίνεται. Ενώ ψάχνει τρόπο να σώσει τον Καρίμ, καταγράφει τα γεγονότα δίνοντας έτσι μια άμεση εικόνα της πραγματικότητας που βιώνουν οι άνθρωποι στη μακρινή ασιατική χώρα, των κινδύνων που αντιμετωπίζουν και το πως οι ταλιμπάν αντιλαμβάνονται την τέχνη. Με ενδιαφέρουσα ροή και έναν εξαιρετικό ρυθμό η ταινία δημιουργεί ένταση. Παράλληλα η σκηνοθέτρια δίνει σημαντικές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, για τη λειτουργία (ή τη μη λειτουργία) του πανεπιστημίου, για την αντιμετώπιση της τέχνης κ.λπ.
Όλα τα συναισθήματα φόβου και ελπίδας, καρτερικότητας και ανυπομονησίας, ονείρου και εφιάλτη καταγράφονται με την ιδιαίτερα ευαίσθητη ματιά της Παπαθανασίου. Στο φινάλε με μια έξυπνη προσθήκη για το γέλιο στις μονοθεϊστικές θρησκείες βγάζει τη γλώσσα στην αυστηρότητα του κάθε δόγματος που βρίσκεται μακριά από τις αληθινές ανθρώπινες ανάγκες. Και κάνει ακόμη πιο σημαντική την τέχνη του Καρίμ που έρχεται σε σύγκρουση με το καθεστώς των Ταλιμπάν. Του Καρίμ που ονειρεύεται να προσφέρει το γέλιο στους συμπατριώτες του όταν θα απελευθερωθεί το Αφγανιστάν, στο οποίο επιθυμεί να επιστρέψει, όταν θα τελειώσει ο εφιάλτης.
Στράτος Κερσανίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα kersanidis.wordpress.com