Ανάμεσα στην περιπέτεια κατασκοπείας, το οικογενειακό δράμα και το πολιτικό θρίλερ, τοποθετημένο στην Κούβα της δεκαετίας του ’90, κινείται στη νέα του, συναρπαστική αυτή ταινία, ο Γάλλος σκηνοθέτης Ολιβιέ Ασαγιάς (Personal Shopper, «Τα σύννεφα του Σιλς Μαρία», «Μετά τον Μ¨αη»), με τον Έντγκαρ Ραμίρεζ, πρωταγωνιστή στην εξαιρετική, και μια από τις καλύτερες, ταινία του «Κάρλος» (και στη συνέχεια μίνι-σειρά), στο ρόλο του Ρενέ Γκονζάλεζ, ενός φαινομενικά προδότη Κουβανού πιλότου, που μια μέρα (έτσι αρχίζει η ταινία), αφού αποχαιρετίσει τη γυναίκα του, Όλγα (Πενέλοπε Κρουζ) και τη μικρή του κόρη, Ίρμα, μπαίνει στο αεροπλάνο του και το οδηγεί στο Μαϊάμι, όπου μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες αναγγέλλει την απόφαση του να ζητήσει άσυλο στην Αμερική.
Τον Ρενέ θ’ ακολουθήσει σύντομα ένας άλλος λιποτάκτης πιλότος, ο Χουάν Πάμπλο (Βάγκνερ Μούρα). Εκεί, είτε για ιδεολογικούς λόγους είτε για οικονομικούς, θα αρχίσουν να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της κουβανικής κοινότητας του Μαϊάμι, κοινότητας όπου μέλη της διοργανώνουν διάφορες πολιτικές δράσεις.
Από τη μια, τα μέλη της CANF, τρομοκρατικής οργάνωσης, υπεύθυνης για (συχνά θανατηφόρες) βομβιστικές επιθέσεις σε παραλίες και ξενοδοχεία, με στόχο την καταστροφή του τουρισμού της Κούβας, που όπως πιστεύουν θα οδηγήσει στην κατάρρευση του καθεστώτος του Κάστρο. Και από την άλλη, τα μέλη της PUND, που προσπαθούν μα βοηθήσουν λιποτάκτες από την Κούβα να φτάσουν σώοι σε αμερικανικό έδαφος, και που μέλη της, όπως, κάποια στιγμή, αποκαλύπτεται, κάποια στιγμή, είναι μυστικοί πράκτορες των κουβανικών αρχών (εδώ δεν θέλω να προχωρήσω σε spoiler). Οργανώσεις που συνεργάζονται με το FBI (και το οποίο τις παρακολουθεί, τις εκμεταλλεύεται και τις αξιολογεί κάθε λεπτό).
Αντίθετα με τον Ρενέ, που επιλέγει την ανθρωπιστική βοήθεια στους λιποτάκτες Κουβανούς («η δουλειά μου είναι να σώζω ζωές» λέει σε κάποια στιγμή), ο ελκυστικός σαν «σταρ του κινηματογράφου», Χουάν, που σύντομα θα παντρευτεί την Άνα (η Άνα ντε Άρμας από το Blalde Runner 2049), επιλέγει την εύκολη ζωή με τα πανάκριβά ρολόγια Rolex και τα κινητά τηλέφωνα. Όλα όμως δεν είναι όπως φαίνονται. Γιατί, η ταινία είναι βουτηγμένη σ’ ένα κλίμα αμφίλογο, μια και όλη η ιστορία, όπως ανάφερε ο ίδιος ο Ασαγιάς, «κινείται σε μια γκρίζα ηθική ζώνη όπου ο καθένας έχει τις δικές του αιτιολογίες».
Με τις ιστορίες και τα πρόσωπα να δέχονται συνεχείς ανατροπές και τον θεατή να μεταφέρει διαρκώς τη συμπάθειά του από τον ένα στον άλλο χαρακτήρα (ίσως ορισμένα από τα αναπάντητα ερωτήματα να τα μάθουμε σε μίνι-σειρά της ταινίας, μια και οι δυο ώρες διάρκειας της ταινίας δεν είναι αρκετές για να μας δώσουν όλα όσα θα θέλαμε να μάθουμε για τα πρόσωπα και τις ιστορίες τους).
Ο Ασαγιάς σκηνοθετεί την ιστορία του, εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, και βασισμένη στο βιβλίο «The Last Soldiers of the Cold War: The Story of the Cuban Five» του Φερνάντο Μοράις, με την ίδια δύναμη και τον ίδιο ρυθμό όπως και το «Κάρλος». Άλλοτε αντλώντας από τις κατασκοπευτικές ταινίες (όπως στις σκηνές του Χουάν, όταν ως βατραχάνθρωπος κολυμπά ως τον Κόλπο του Γκουαντάναμο, θυμίζοντας τις ταινίες του Τζέιμς Μποντ), άλλοτε από τις αεροπορικές περιπέτειες (οι πτήσεις πάνω από την Κούβα, όταν ρίχνουν αντικαθεστωτικά φυλλάδια), άλλοτε από τα αμερικανικά σούπερ-θρίλερ (οι σκηνές του γάμου του Χουάν, που θυμίζουν εκείνες στο «Νονό» του Κόπολα).
Σκηνές που ενισχύονται με τα ωραία γυρίσματα στην ίδια την Αβάνα (για τα οποία ο Ασαγιάς πήρε άδεια) και που ο Ασαγιάς αντιπαραθέτει συχνά με αρχειακό υλικό (από newsreels), που σχολιάζουν και τονίζουν την πολιτική πλευρά της ταινίας του. Με τους ηθοποιούς του να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, με επικεφαλής τον γνωστό μας «Πάμπλο» Έντγκαρ Ραμίρεζ να δίνει μια άλλη πτυχή ενός πολύπλοκου χαρακτήρα, και την Πενέλοπε Κρουζ τελικά να αποδεικνύεται μια ηθοποιός με μεγαλύτερη από όση πιστεύαμε μέχρι σήμερα γκάμα (φτάνει να θυμηθούμε την εξαιρετική, δοσμένη συγκρατημένα, με εσωτερικότητα, σκηνή της αληθινής αποκάλυψης του ρόλου του συζύγου).
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr