Μενού

ΑΣΠΡΟ ΠΑΤΟ - Γιώργος Παπαδημητρίου

– Τι είναι η νιότη;
– Ένα όνειρο
– Τι είναι η αγάπη;
– Το περιεχόμενο του ονείρου

Τα λόγια αυτά του Δανού θεολόγου, στοχαστή και φιλοσόφου Σέρεν Κίρκεγκορ εμφανίζονται σε μια μαύρη οθόνη, ως πρελούδιο και προειδοποίηση. Η νιότη, λοιπόν, η ξελογιάστρα Σειρήνα που σε πείθει ότι θα βρίσκεται για πάντα στο πλευρό σου. Που, ακόμη κι όταν ξεφτίσει, σε συντροφεύει σαν ολοζώντανο φάντασμα, υπενθυμίζοντας ξανά και ξανά τις απώλειες και τις παραλείψεις. Όλα όσα αμέλησες, αστόχησες, δεν τόλμησες, δεν πρόλαβες, δεν θέλησες ποτέ στ’ αλήθεια να ζήσεις.

1169 1

Ο Κίρκεγκορ, όμως, δεν είναι ένας απλός guest star, με ένα πιασάρικο απόφθεγμα. Αντιθέτως, διατρέχει όλη τη ραχοκοκαλιά της ταινίας. Με την εμμονή στην αυτογνωσία. Με την έκκληση για απελευθέρωση από τα δεσμά της αυθεντίας και την πλάνη της αντικειμενικότητας. Το Another Round του Τόμας Βίντερμπεργκ δεν παριστάνει πως έχει απάντηση απέναντι σε όλες τις προδιαγεγραμμένες και αναπόδραστες ήττες της ζωής. Διατρανώνει, όμως, την πίστη του στις μικρές πρόσκαιρες νίκες. Και σου απαγορεύει να τις θεωρήσεις αμελητέες.

Τέσσερις φίλοι, τέσσερις μεσήλικες καθηγητές σε ένα σχολείο της Δανίας, άνυδροι από έμπνευση, αποκαμωμένοι από το ασήκωτο φορτίο της επαναληψιμότητας, εγκλωβισμένοι σε μια ζωή που χάνει σιγά σιγά την ανοιχτωσιά της και στριμώχνεται στα στοιχειώδη και στα προβλεπόμενα. Ένα γενέθλιο δείπνο, η καλπάζουσα κατάθλιψη του ενός μέλους της παρέας, αλλά και μια τυχαία αναφορά στη θεωρία ενός Νορβηγού επιστήμονα για τις ευεργετικές επιδράσεις μιας μίνιμουμ ποσότητας αλκοόλ στον οργανισμό, είναι οι αφορμές που ανάβουν το φιτίλι. Οι τέσσερις φίλοι, με το πρόσχημα του ανθρωπολογικού πειράματος, ρίχνονται με βουλιμία στην ελεγχόμενη μέθη. Και βιώνουν, σταδιακά, μια απροσδόκητη ευφορία, που λυγίζει τα κάγκελα της ευπρέπειας.  Πάνω απ’ όλα, όμως, βλέπουν μια αίσθηση περιπέτειας να διαπερνά το διεκπεραιωτικό, το τετριμμένο, το καθημερινό.

1169 2

Η μέθη ήταν ανέκαθεν ο άσωτος υιός της λογικής, το ετεροθαλές αδερφάκι της τρέλας, όπως έλεγε και ο Κωστής Παπαγιώργης στο Περί μέθης. Τι συμβαίνει, όμως, όταν καταναλώνεις αυτή την τρέλα σε καθημερινές ποσότητες, λίγο λίγο; Κατά πάσα πιθανότητα, αναπτύσσεις άμυνες απέναντι στην παράνοια που γεννά η λογική ερμηνεία και η υπερβολική τακτοποίηση της ζωής. Αυτό ακριβώς κατορθώνουν σε αρχικό επίπεδο και οι τέσσερις φίλοι, οι οποίοι δεν προστρέχουν στη μέθη απλώς ως εκτόνωση, αλλά ως πράξη συντροφικής αλληλεγγύης, βλέποντας τον ψυχικό τους δεσμό να δυναμώνει μέρα με τη μέρα (ο τρόπος με τον οποίο γιορτάζουν ο ένας τις επιτυχίες του άλλου δεν είναι ούτε δεδομένος ούτε αυτονόητος, σε οποιαδήποτε φιλία).

1169 3

Η προσωρινή αυτή έξοδος από το τέλμα είναι, φυσικά, συγκινητική και γενναία διότι είναι a priori καταδικασμένη σε συντριβή. Όχι επειδή οι φίλοι μας θα τιμωρηθούν για κάποια ύβρι, ούτε επειδή δείλιασαν μπροστά στην προοπτική μιας αληθινής αλλαγής. Η επερχόμενη συντριβή απλούστατα υπενθυμίζει σε όλους μας το πιο ανελέητο και διαχρονικό μάθημα: είναι αδύνατον να φτιάξουμε μια εσοχή ειδυλλιακής ισορροπίας σε έναν κόσμο που έχει φτιαχτεί προ πολλού και ερήμην μας. Είτε πάρει το πάνω χέρι η σκοτεινή πλευρά, που καιροφυλακτεί εκεί γύρω είτε αντεπιτεθεί με βία η πρότερη ζωή, το αποτέλεσμα είναι το ένα και το αυτό. Η απώλεια είναι ακόμη πιο επώδυνη, ακόμη πιο χειροπιαστή, σαν να μας ξεγλιστρά ένα όνειρο που πρόλαβε να γίνει πραγματικότητα, έστω και φευγαλέα.

Το Another Round είναι μια ταινία αρσενικού πρόσημου, χωρίς ποτέ να υποκύπτει σε macho αφέλειες ή τσιτάτα βγαλμένα από lifestyle περιοδικά των 90s. Και στοχεύει με ακρίβεια στο ανδρικό βάλτωμα της μέσης ηλικίας, εκεί όπου η εξασθενημένη ρώμη συναντά τη δίψα ενός ακαθόριστου «σκοπού» και το πανικόβλητο κυνήγι της παιδικότητας. Την ίδια στιγμή, ο Βίντερμπεργκ έχει την ωριμότητα να μην καταφύγει στην πατενταρισμένη λύση της ξαναζεσταμένης ερωτικής νιότης. Αντιθέτως, με πολύ προσεκτικές πινελιές μετατοπίζει ασυναίσθητα την ιστορία των τεσσάρων φίλων σε έναν ευρύτερο καμβά: τον δανέζικο (στην πραγματικότητα, σκανδιναβικό-γερμανικό) ψυχαναγκασμό της κατανάλωσης αλκοόλ. Μίλια μακριά από τη νότια αλεγρία (που περιλαμβάνει κατά βάση συνδαιτυμόνες και όχι μόνο συμπότες) και με διακριτές διαφορές σε σχέση με την ανατολικοευρωπαϊκή τελετουργία αυτοκαταστροφής, η βορειοευρωπαϊκή μέθη λειτουργεί ως μελαγχολικό κοινωνικό λιπαντικό μιας ελλιπούς-ατελούς επαφής.

1169 4

Το Druk, πέρα από αλκοόλ, ξεχειλίζει από συναίσθημα και ενσυναίσθηση, από πάθος και προσμονή, από νοσταλγία και συγχώρεση. Και όταν ο Μαντς Μίκελσεν (προικισμένος με αυτή την τόσο δυσεύρευτη σιωπηλή έκρηξη) ξεσπάσει σε αυτό τον μεθυστικό χορό απελευθέρωσης, το τελικό απόσταγμα στρογγυλοκάθεται σε μια γεμάτη γουλιά. To δάκρυ του αποχαιρετισμού γίνεται ένα με το γελαστό κατευόδιο κι όλοι μαζί κατεβάζουμε μια ακόμη γύρα της ζωής. What a beautiful, beautiful ride.

υγ: Η σκέψη ότι ο Τόμας Βίντερμπεργκ κατόρθωσε να γυρίσει τη συγκεκριμένη ταινία, ενώ έχασε τη 19χρονη κόρη του, Ίντα, στη διάρκεια των γυρίσματων, πραγματικά σου τσακίζει την καρδιά.

Γιώργος Παπαδημητρίου
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα cinedogs.gr

Smart Search Module