Πολύ κοντά στο αριστούργημα, ο «Κήπος των Φίτζι Κοντίνι» («Il giardino dei Finzi Contini», Ιταλία, 1970), τελευταία σπουδαία κινηματογραφική ταινία του σκηνοθέτη (και ηθοποιού) Βιτόριο Ντε Σίκα (1901- 1974), δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Αυτό το μελαγχολικό κοινωνικοπολιτικό δράμα κατεστραμμένης μεγαλοπρέπειας, μας μεταφέρει στην εποχή της φασιστικής επικράτειας του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία και καταγράφει το χρονικό των δοκιμασιών και των θλίψεων μιας εξέχουσας οικογένειας πλούσιων Εβραίων στην δεκαετία του 1930 (μέχρι την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου).
Από τους τίτλους έναρξης κιόλας αυτής της εκπληκτικής προσαρμογής του ομότιτλου (και με πολλά προσωπικά στοιχεία) μυθιστορήματος του Τζόρτζιο Μπασάνι (εκτός κυκλοφορίας πλέον, εκδόθηκε από τον Κέδρο) αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι ενώπιον μιας, κατ’ αρχάς, πανέμορφης στην όψη ταινίας, ισάξιας του «Γατόπαρδου» του Λουκίνο Βισκόντι.
Πλάνα από κατακόκκινα φθινοπωρινά φύλλα τα οποία αγγίζει με τρυφερότητα ένας κρυμμένος ήλιος γεμίζουν την οθόνη και με την συνοδεία της θλιμμένης μουσικής στο πιάνο του Μανουέλ Ντε Σίκα, η σύνθεση είναι κυριολεκτικά ανατριχιαστική · θες δεν θες σε σκλαβώνει. Χάρη στην τόσο προσεγμένη διεύθυνση φωτογραφίας του Ενιο Γκουαρνιέρι η ταινία μοιάζει τυλιγμένη μέσα σε μια σχεδόν υπερφυσική ατμόσφαιρα ενώ παρακολουθεί με μια πρωτοφανή απαλότητα την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των Εβραίων εφήβων που συγκεντρώνονται τακτικά για γιορτές και τένις στους υπέροχους χλοοτάπητες της οικογένειας Φίντζι Κοντίνι.
Να σημειωθεί ότι ο Μπασάνι που γεννήθηκε το 1916 στη Μπολόνια ήταν γόνος εβραϊκής οικογένειας και ταυτίζεται με τον Τζόρτζιο (Λίνο Καπολίκιο) κεντρικό ήρωα της ιστορίας. Η ταινία αποθεώθηκε από την κριτική στην εποχή της, και αφού κέρδισε την Χρυσή Αρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου, εν συνεχεία απέσπασε το Όσκαρ καλύτερης διεθνούς ταινίας. Ήταν επίσης υποψήφια για το Οσκαρ διασκευασμένου σεναρίου (παίζουν επίσης οι Ρόμολο Βάλι, Ντομινίκ Σαντά, Χέλμουτ Μπέργκερ και ο Φάμπιο Τέστι).
Γιάννης Ζουμπουλάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr