Να μια ακόμη ταινία που επιβεβαιώνει πως ο ιρανικός κινηματογράφος, αυτός σκηνοθετών όπως οι Αμπάς Κιαροστάμι, Ασγκάρ Φαρχάντι, Τζαφάρ Πανάχι και Μόχσεν Μαχμαλμπάφ, εξακολουθεί να υπάρχει και να δημιουργεί ταινίες συναρπαστικές, που έχουν κάτι να μας πουν και να μας συγκινήσουν.
Παρόλο που πρωτοεμφανιζόμενος, ο Αχμάντ Μπαχράμι, καταφέρνει με την πρωτη του αυτή ταινία, να φτιάξει μια ελεγεία γύρω τόσο από άτομα φυλακισμένα σ’ ένα τρόπο ζωής από τον οποίο δεν μπορούν να αποδράσουν όσο και από ένα εξαφανισμένο τρόπο ζωής και μιας υπό διάλυση κοινωνίας.
Με τον έμπιστο και έμπειρο επιστάτη Λοτφόλα, στο χαμένο στην έρημο εργοστάσιο τούβλων, να μεταφέρει κολώνες πάγου σ’ ένα κάρο, στα πρώτα κιόλας, σε ασπρόμαυρη φωτογραφία, πλάνα της ταινίας, έχεις την αίσθηση πως βρίσκεσαι μπροστά σε μια ταινία ιταλικού νεορεαλισμού. Ατμόσφαιρα που επιβεβαιώνεται με την ιστορία που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας, με τις επαναλαμβανόμενες σκηνές, με τις διαφορετικές, κάθε φορά, ιστορίες των εργατών (θυμίζοντας το «Ρασομόνο» του Κουροσάβα), με τον ιδιοκτήτη του εργοστασίου να εξηγεί στους εργάτες πως στη σύγχρονη εποχή τα τούβλα έχουν αντικατασταθεί από τσιμεντόλιθους και η επιχείρηση ετοιμάζεται να κλείσει.
Αντίθετα όμως με την cinema verite ατμόσφαιρα των νεορεαλιστικών ταινιών, ο Μπαχράμι επιλέγει ένα στιλιζάρισμα στην αφήγηση, με εικόνες εικαστικά εξαιρετικές, με την κάμερα, να καταγράφει τους απλήρωτους, απ’ ότι μαθαίνουμε σύντομα, εργάτες και τις εργάτριες, είτε από ψηλά, στους απογυμνωμένους, ξεχασμένους κι από το θεό, ξερούς χώρους μιας απομακρυσμένης περιοχής είτε μέσα από τους άχαρους, σε μισοσκότεινους, που μοιάζουν με κελιά φυλακής, χώρους εργασίας. Ένα στιλιζάρισμα που φέρνει στο νου ταινίες του Μπέλα Ταρ παρά ταινίες των Ντε Σίκα και Ροσελίνι.
Ο Μπαχράμι χτίζει τούβλο με τούβλο της ιστορία του, ακολουθώντας ένα άνετο ρυθμό, με την κάμερα να κινείται αργά στα πρόσωπα και τους χώρους (εξαιρετικές είναι οι σκηνές με την κάμερα να παρακολουθεί από το παράθυρο του διευθυντή, σε κάθε ένα από τα επεισόδια, τους εργάτες να κουβαλάνε τα τούβλα στην αυλή του εργοστασίου), οδηγώντας μας σε μια αναπάντεχη, καφκική ανατροπή στο φινάλε και επιμένοντας στην καταγραφή των σχέσεων ανάμεσα στα διάφορα πρόσωπα, τονίζοντας τις ταξικές διαφορές, με έναν ιδιοκτήτη που στην πραγματικότητα εκμεταλλεύεται τους απλήρωτους εργάτες του, όπως εκμεταλλεύεται και τη νεαρή εργάτρια για σεξουαλική απόλαυση, αποκαλύπτοντας μάλιστα τη σεξιστική, υποτιμητική στάση του (έμμεσο σχόλιο πάνω στην ίδια την καταπιεστική ιρανική κοινωνία) με τη συμβουλή του στον Λοτφόλα να εγκαταλείψει την ηλικιωμένη γυναίκα του («τώρα θα σου είναι βάρος» του λέει), για μια καινούρια νεότερη γυναίκα.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr