ΣΥΝΟΨΗ
Ο John( James Norton ) είναι ένας ευγενικός και ήσυχος 34χρονος που εργάζεται ως καθαριστής τζαμιών στο Μπέλφαστ. Η επίγεια ύπαρξή του είναι καταδικασμένη να εξαντληθεί πολύ σύντομα, λόγω μιας ανίατης ασθένειας. Στο χρονικό διάστημα που του απομένει, ο John πρέπει να κάνει το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του: να βρει μια νέα οικογένεια για τον τετράχρονο γιο του, Michael (Daniel Lamont), καθώς η μητέρα του τους εγκατέλειψε λίγο μετά τη γέννησή του. Καθώς ο John παλεύει να βρει τη σωστή λύση στη δύσκολη αποστολή του, δέχεται την εμψύχωση μιας νεαρής κοινωνικού λειτουργού (Eileen O’Higgins) και έτσι αποδέχεται τον θυμό για την αδικία της μοίρας του, την ανάγκη να μοιραστεί την αλήθεια με τον γιο του και να ακολουθήσει το ένστικτο του παιδιού του…
ΑΝΑΛΥΣΗ
O Ιταλός Uberto Pasolini (γεννημένος το 1957 και ανιψιός του Luchino Visconti ) ξεκίνησε ως κινηματογραφικός παραγωγός(«Full Monty» , «Palookaville»)και στη συνέχεια στράφηκε στη σκηνοθεσία με την αισιόδοξη κωμωδία «Machan» (2008) και το βαθιά συγκινητικό «Still Life» (2013) .Στη τελευταία ταινία του «Για Πάντα Κοντά σου» ο Pasolini εμπνέεται από μια αληθινή ιστορία. Πιο συγκρατημένος και λιγότερο πολιτικοποιημένος από τον Ken Loach, προτιμά από την αντιπαράθεση ατόμου και κοινωνίας την ενδοσκόπηση και τη συμφιλίωση των ανθρώπων με τον εαυτό τους. Τα κοινωνικά προβλήματα απεικονίζονται χωρίς να συζητούνται και αντηχούν τις αιτίες που οδήγησαν τον ήρωα σε αυτή την οδυνηρή κατάσταση. Πόσο δύσκολα ήταν τα παιδικά του χρόνια; Ποια μοίρα τον οδήγησε στο κοινωνικό περιθώριο; Έχει μπει στη φυλακή; Τα τατουάζ με τα χελιδόνια ( σύμβολο ελευθερίας και ελπίδας για τους φυλακισμένους) ίσως αυτό μαρτυρούν .
Τα αρχικά πλάνα του «Για Πάντα Κοντά σου» μεταφέρουν ένα ισχυρό συμβολισμό. Ο ήρωας κοιτάζει τη ζωή και τον κόσμο μέσα από το διαφανές φράγμα των τζαμιών που καθαρίζει: βλέπει οικογενειακή θαλπωρή, γονείς με παιδιά, ώριμα γελαστά ζευγάρια που παίρνουν το τσάι τους. Ωστόσο αυτές οι εικόνες είναι ασύμβατες με το μέλλον του. Η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη. Παρόλα αυτά διατηρεί ένα πικρό χαμόγελο ,ενώ σπάνια τον βλέπουμε να υποκύπτει στα οδυνηρά συμπτώματα της ασθένειας :μια παροδική ζάλη, ένας μορφασμός πόνου ,μια σκιά κούρασης στο όμορφο θλιμμένο πρόσωπο του, μια εκτόνωση οργής στο αυτοκίνητο του όταν συνειδητοποιεί τον σταδιακό εκφυλισμό του οργανισμού του.
Καθώς οι δυνάμεις του τον εγκαταλείπουν, προσπαθεί να βρει επειγόντως μια ιδανική οικογένεια για το μικρό του αγόρι . Συναντά πολλές αλλά δεν μπορεί να αποφασίσει. Ποιοι θα είναι οι πιο κατάλληλοι γονείς για το παιδί του; Πλούσιοι που θα του δώσουν την ευκαιρία να ξεφύγει από το λαϊκό περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε; Επαγγελματίες υιοθετητές με ένα σπίτι γεμάτο ορφανά για του προσφέρουν τα αδέρφια που δεν είχε ποτέ; Μια ανύπαντρη γυναίκα που ονειρεύεται να γίνει μητέρα; Ή ένα ψυχρό ζευγάρι σε ένα πολυτελές αλλά αποστειρωμένο περιβάλλον; Αν και αρχικά ήταν σίγουρος για το τι αναζητά, σταδιακά εγκαταλείπει τις αρχικές του πεποιθήσεις, κυριευμένος από αμφιβολίες για την απόφαση του. Πώς μπορεί να κρίνει μια οικογένεια από μια σύντομη συνάντηση;
Ο Pasolini αποφεύγει όλες τις παγίδες του θέματος προτιμώντας να αποστάξει λεπτές πινελιές συγκίνησης από μικρές σκηνές παρά να ανοίξει διάπλατα τις πύλες του μελοδράματος. Η υπάλληλος της πρόνοιας ενημερώνει τον John για το «κουτί μνήμης», που φιλοξενεί προσωπικά αναμνηστικά από τους βιολογικούς γονείς στα οποία το παιδί μπορεί να έχει πρόσβαση όταν μεγαλώσει. Μια γυναίκα διηγείται ότι νοιώθει ακόμη τη παρουσία της νεκρής μητέρας της, που εξακολουθεί να «κάθεται» στο κρεβάτι της το βράδυ, για μια ευχάριστη κουβέντα. Ένας πατέρας ενθαρρύνει το γιο του καθώς βάζει τη φανέλα του και μπαίνει στο γήπεδο. Ένα επιπλέον κερί γενεθλίων που βάζει ο Michael στο χέρι του John . Το μικρό αγόρι πλένει το παιχνίδι-αυτοκίνητό του την ώρα που ο πατέρας του πλένει ένα πραγματικό. Ένας γενναιόδωρος μηχανικός επισκευάζει δωρεάν το αυτοκίνητο του John .Ένα κόκκινο μπαλόνι χάνεται στον ουρανό. Ένα νεκρό σκαθάρι στο πάρκο. Αυτές οι συγκινητικές βινιέτες συνιστούν μια βιωματική αλληλεπίδραση μάθησης: ο πατέρας πρέπει να μάθει να πεθαίνει και ο γιος πρέπει να μάθει να ζει χωρίς αυτόν.
Οι απλές , εύγλωττες εικόνες του κινηματογραφιστή Marius Panduru , υπογραμμισμένες από το μελαγχολικό soundtrack του Αndrew Simon McAllister , ξεδιπλώνουν την πλοκή με ηρεμία και νηφαλιότητα. Η απογυμνωμένη ,γεμάτη αξιοπρέπεια , καθηλωτική ερμηνεία του James Norton και το εκπληκτικό φυσικό χάρισμα του μικρού Daniel Lamont απογειώνουν το φιλμ.
Το «Για Πάντα Κοντά σου» είναι μια παραβολή, τόσο όμορφη όσο και οδυνηρή για τη ζωή και τον θάνατο, την γονική ευθύνη και την πατρική αγάπη. Επικεντρώνεται στη σχεδόν μαγική σύνδεση ανάμεσα σε πατέρα και γιο. Περιγράφει την ασύγκριτη χαρά να περπατούν πιασμένοι από το χέρι ,στον ήδη συννεφιασμένο ορίζοντα, μεταμορφώνοντας κάθε καθημερινή χειρονομία σε πολύτιμη ανάμνηση μέχρι τον «Τελευταίο Αποχαιρετισμό».
Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr