ΣΥΝΟΨΗ
1973, στην περιοχή του Λος Άντζελες. Η Alana Kane (Alana Haim) και ο Gary Valentine (Cooper Hoffman) γνωρίζονται την ημέρα φωτογράφισης για την επετηρίδα ενός Γυμνασίου. Η Alana δεν είναι πια μαθήτρια , αλλά μια 25χρονη που προσπαθεί να βρει τον δρόμο της ενώ εργάζεται ως βοηθός φωτογράφου. Ο 15χρονος Gary έχει ήδη υποκριτική εμπειρία σε παιδικούς ρόλους, την οποία σπεύδει να πει στη νεαρή κοπέλα για να την εντυπωσιάσει. Ξαφνιασμένη και γοητευμένη από την μεγάλη αυτοπεποίθησή του, δέχεται να τον συνοδεύσει στη Νέα Υόρκη για μια τηλεοπτική εκπομπή. Τίποτα όμως δεν θα πάει όπως είχε προγραμματιστεί…
ΑΝΑΛΥΣΗ
Ο Paul Thomas Anderson είναι 51 ετών και γυρίζει ταινίες από την εφηβεία του. Μεγάλωσε στη San Fernando Valley όπου διαδραματίζεται η νέα ταινία του ‘’Πίτσα γλυκόριζα ‘’. Η φιλμογραφία του – «Hard Eight», «Boogie Nights», «Magnolia», «Punch-Drunk Love»,«There Will Be Blood», « The Master » , Phantom Thread »- τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο ενδιαφέροντες σκηνοθέτες του σύγχρονου Χόλιγουντ.
Ο τίτλος ‘’Licorice Pizza ‘’ προέρχεται από το όνομα μιας πρώην αλυσίδας δισκοπωλείων στη νότια Καλιφόρνια. Ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι τον επέλεξε επειδή ο συνδυασμός των λέξεων «γλυκόριζα» και «πίτσα» συλλαμβάνει και αποτυπώνει τη διάθεση και το συναίσθημα της ταινίας ,η οποία φέρνει αντηχήσεις από τα “Fast Times στο Ridgemont High” (1982) της Amy Heckerling και ‘’American Graffiti” (1973)του George Lucas. Ο νοσταλγικός και ρετρό κυνισμός του Anderson , φανερώνει τις επιρροές του από τους Robert Altman και Peter Bogdanovich και ακόμη πιο βαθιά, στην Ιστορία του κινηματογράφου, από τον κομψό, ποιητικό ουμανισμό του σινεμά των Max Ophüls και Jean Renoir.
Η «Πίτσα γλυκόριζα» συνδυάζει την ταινία ενηλικίωσης και τη ρομαντικη κωμωδία αγνοώντας ή ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα των δυο ειδών.Είναι εν μέρει βασισμένη στη ζωή του παραγωγού του Χόλιγουντ Gary Goetzman. Το δραματουργικό τόξο του σεναρίου του Anderson , περιλαμβάνει κάποιες εφαπτoμενικές πλοκές αλλά η εστίαση του παραμένει στους δύο κεντρικούς χαρακτήρες .
Ο ένας είναι ο Gary Valentine , ένας έφηβος απίστευτα χαρισματικός για την ηλικία του. Ενώ οι συνομήλικοι του απλώς πηγαίνουν στο σχολείο, ο Gary είναι ένας επιτυχημένος ηθοποιός και οξυδερκής νεαρός επιχειρηματίας που φαίνεται να πετυχαίνει με οτιδήποτε καταπιάνεται. Μάλιστα καθώς διαβλέπει ότι όσο μεγαλώνει θα φθίνει η καριέρα του σε παιδικούς ρόλους ρισκάρει σε νέα εγχειρήματα. Η άκαμπτη αισιοδοξία και η αταλάντευτη αυτοπεποίθηση του , βασικό χαρακτηριστικό των κυνηγών του ‘’Αμερικάνικου ονείρου’’, αγγίζει τα όρια της νεύρωσης καθιστώντας τον μάλλον μια τραγική παρά κωμική φιγούρα. Όταν γνωρίζει την Alana την ερωτεύεται με τη πρώτη ματιά και δηλώνει με σιγουριά: «Γνώρισα την κοπέλα που πρόκειται να παντρευτώ μια μέρα». Δεν πτοείται ούτε όταν μαθαίνει ότι είναι δέκα χρόνια μεγαλύτερη του.Της ζητά αμέσως ραντεβού για δείπνο. Και όταν αυτή απροσδόκητα εμφανίζεται, τη ρωτά σαν πατριάρχης που παίρνει συνέντευξη από υποψήφια νύφη : «Ποια είναι τα σχέδιά σου; Πώς είναι το μέλλον σου;». Όσο για τις δικές του προσδοκίες, καυχιέται ανενδοίαστα: «Είμαι σόουμαν. Γι αυτό είμαι φτιαγμένος».
Από τη πλευρά της η Alana δεν έχει συγκεκριμένα σχέδια για το μέλλον , είναι μπερδεμένη ,δεν ξέρει ακριβώς τι θέλει στα επαγγελματικά αλλά και στα προσωπικά της. Και τότε ξαφνικά εμφανίζεται στη ζωή της ο 15χρονος Gary ,ο οποίος είναι τόσο διαφορετικός από όλους τους άλλους . Η Alana αφοπλίζεται και γοητεύεται από την άμεση απόπειρα του να τη φλερτάρει , καθώς συνειδητοποιεί ότι αυτό το παιδί δεν αστειεύεται. Για λόγους που μόνο αυτή γνωρίζει, δέχεται να βγει ραντεβού μαζί του ξεκινώντας μια ασαφή σχέση που δεν φαίνεται να οδηγεί πουθενά.
Οι διαφορές εμπειρίας και ιδιοσυγκρασίας των πρωταγωνιστών αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ταινίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει σεξουαλική σχέση μεταξύ του Gary και της Alana καθώς η διαφορά ηλικίας είναι απαγορευτική: είναι ανήλικος και εκείνη δεν το σκέφτεται καν. Αλλά υπάρχει μια συναισθηματική σχέση, έντονη και πολυκύμαντη. Η Alana ραγίζει την καρδιά του Gary όταν ερωτοτροπεί με άλλους : τον επηρμένο συνομήλικο του ,Lance(Skyler Gisondo) , τον ηλικιωμένο σταρ του κινηματογράφου Jack Holden (Sean Penn) ή τον παραγωγό Jon Peters ( Bradley Cooper) .Αλλά και η Alana εξοργίζεται όταν ο Gary φλερτάρει ένα κορίτσι της ηλικίας του. Παράλληλα συνειδητοποιεί το πόσο άθλια φέρονται οι άντρες που την πολιορκούν , με ατελείωτες τελετουργίες ζευγαρώματος στις οποίες θέλουν να επιβληθούν επιδεικνύοντας μεγαλύτερη σοφία, εμπειρία ή σεξουαλική απήχηση.Ο μόνος που της φέρεται ανθρώπινα είναι ο Gary. Παρόλα αυτά της είναι πολύ δύσκολο να τον πάρει στα σοβαρά ως πιθανό σύντροφο.
Κινηματογραφώντας μαζί με τον Michael Bauman, ο Anderson χρησιμοποίησε φιλμ των 35mm κάτι σπάνιο στο σημερινό Χόλιγουντ , με φακούς σαν αυτούς που χρησιμοποιούσε κάποτε ο θρυλικός Gordon Willis. Η νοσταλγικά ατμοσφαιρική φωτογραφία σε συνδυασμό με την παρτιτούρα του Jonny Greenwood ( με κλασικά τραγούδια των Bowie, Wings, Doors και Sonny & Cher) δημιουργεί τη ψευδαίσθηση ότι είναι μια ταινία γυρισμένη το 1973.
Η “Πίτσα, γλυκόριζα” θα μπορούσε να λέγεται και‘’Όταν ο Gary γνώρισε την Alana’’. Είναι μια υπνωτιστικά γλυκιά, αστεία, ρομαντική ταινία που ρέει από σκηνή σε σκηνή, από χαρακτήρα σε χαρακτήρα, από σκηνικό σε σκηνικό, με απόλυτη μαεστρία. Οι δυο πλατωνικοί εραστές περιφέρονται ο ένας γύρω από τον άλλο σαν δύο πλανήτες, που εναλλάξ έλκονται και απωθούνται .Το ασαφές ειδύλλιο τους φαντάζει ανέφικτο. Ποτέ δεν αποκτά υπόσταση αλλά και ποτέ δεν τελειώνει .Υπάρχουν κάποιες μαγικές στιγμές όπου απλώς περπατούν και κοιτάζουν σιωπηλά ο ένας τον άλλον ,σκηνές που αποπνέουν το θράσος αλλά και τη θλίψη της νιότης.
Μέσα από την εξαιρετική σκηνοθετική δεξιοτεχνία, τις έξοχες ερμηνείες των Alana Haim και Cooper Hoffman και το συναρπαστικό συναισθηματικό της αποτέλεσμα, ο Anderson καταφέρνει να δημιουργήσει μια τρυφερή ταινία ενηλικίωσης που παράλληλα λειτουργεί και ως πορτρέτο μιας ταραγμένης αλλά όμορφης εποχής.
Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr