ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ
ΣΥΝΟΨΗ
Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η βρετανίδα Μαίρη Χουσέιν ανακαλύπτει το μεγάλο μυστικό του άντρα της. Στην άλλη άκρη του αγγλικού καναλιού, στο Καλαί της Γαλλίας. Αυτός έχει σχέση με μία Γαλλίδα. Με την οποία έχει αποκτήσει ένα παιδί. Η επαφή των δύο γυναικών θα δημιουργήσει ένα όμορφο επαγωγικό τοπίο. Κάτι σα μία οικογένεια.
Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ
Η ταινία, “Μετά την αγάπη”, ξεκινά με τον πλέον απλό τρόπο την αφήγησή της. Μία καθημερινή σκηνή. Το σερβίρισμα του απογευματινού ροφήματος θα έχει άσχημη κατάληξη. Ο σύζυγος της Μαίρης θα πεθάνει ξαφνικά. Αυτή θα περάσει ένα χρονικό διάστημα πένθους. Θα δούμε το πένθος όπως το ζουν και το επιβάλλουν οι Πακιστανοί. Η Μαίρη θα ακολουθήσει τα έθιμα του συζύγου της. Αν και Βρετανίδα θα συνεχίζει να συμπεριφέρεται ως μουσουλμάνα. Δείχνει έτσι το σεβασμό στο θανόντα σύζυγό της.
Τα ρούχα του θα είναι τα αντικείμενα που της φέρνουν τη μνήμη του. Ψάχνει το κινητό του και εκεί θα ανακαλύψει την ερωτική σχέση του με μία Γαλλίδα. Δεν ξέρει ποια είναι αυτή. Θέλει να μάθει για να γνωρίσει την άλλη πλευρά του συζύγου της. Θα κάνει ένα ταξίδι στην απέναντι μεριά της Μάγχης. Στο Καλαί. Εκεί θα βρει πρώτα το σπίτι. Μετά θα έρθει σε επαφή με την ερωτική αντίζηλό της. Ως οικιακή βοηθός. Θα έχει έτσι χρόνο να μάθει για τη ζωή αυτής της οικογένειας. Για το σύζυγό της ως ερωτικό σύντροφο αυτής της γυναίκας. Για το παιδί τους.
ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ
Είναι σιωπηλή. Απλά καταγράφει συμπεριφορές. Έχει τη δυνατότητα να δει αυτή την οικογένεια στην καθημερινότητά της. Ο σκηνοθέτης υπογράφει και το σενάριο της ταινίας. Εξελίσσει τους χαρακτήρες του με τον πιο απλό και αργό τρόπο. Φτιάχνει ένα παζλ για τον καθένα. Στο τέλος τους ενώνει. Φτιάχνει μία εικόνα που είναι αυτή του θανόντος και της δυτικής κοινωνίας. Η αφήγησή του κρύβει μία πολύ γρήγορη ταχύτητα, σε εσωτερικό πεδίο. Οι εναλλαγές από τη μία κατάσταση στην άλλη γίνονται έτσι ώστε βρισκόμαστε σε ένα εντελώς διαφορετικό αφηγηματικό πεδίο. Η απόσταση του ενός από το άλλο είναι τεράστια. Ο θεατής μπορεί εύκολα να γεφυρώσει αυτό το χάσμα. Αυτές οι δύο ενέργειες καθορίζουν τον αφηγηματικό ρυθμό της ταινίας που είναι στην πραγματικότητα πολύ γρήγορος. Σύμφωνα με τη θεωρία του Noel Burch (βλ. «Πράξη του κινηματογράφου», εκδ. Παϊρίδη, Αθήνα 1982).
Ο θεατής φτιάχνει αυτή την εικόνα. Μεταφέρεται από χώρο σε χώρο. Ο χώρος προσδιορίζει το χρόνο και το αντίστροφο. Έτσι υπάρχει μία πολύ δυνατή συνέχεια. Ένας σύνδεσμος που «τραβά» τα αφηγηματικά στοιχεία. Αυτά μπαίνουν σε μία σειρά, έτσι όπως τα αφηγηματικά μοτίβα ορίζουν. Σχηματίζεται έτσι μία εικόνα της αγάπης. Γίνεται κατανοητό ότι η αγάπη, έτσι όπως η ταινία την αφηγείται, είναι ιδωμένη παγκόσμια. Έξω από φυλετικές ή στενές ιδεολογικές αξίες.
ΤΟ ΚΟΥΒΑΡΙ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ
Τα αντικείμενα αυτού του άντρα, τα πουκάμισά του, το κινητό του, γίνονται αφηγηματικές μονάδες. Οι δύο γυναίκες και ο γιος του μιλούν για αυτόν. Φαινομενικά. Στην πραγματικότητα όμως μιλούν για τον εαυτό τους. Για τον έρωτα, για την απώλεια του αγαπημένου προσώπου. Για την ομοφυλοφιλία του νεαρού αγοριού. Για την πατρική φιγούρα. Ο θανών είναι η αφορμή για να πιάσουν τα νήματα της αφήγησης για κάθε ένα θέμα. Να τα ενώσουν. Να φτιάξουν ένα πλεκτό που θα είναι αυτό το τοπίο που αφήνει στον κάθε άνθρωπο η αγάπη. Όταν τείνει να φύγει. Ουσιαστικά δε φεύγει όμως εντελώς ποτέ.
Το μοντάζ δημιουργεί αυτό το ρυθμό που μας κάνει να δούμε βιωματικά την ταινία. Η σκηνοθεσία προσέχει πολύ τα κάδρα της, τα κοντινά και τα μακρινά πλάνα. Τις συσχετίσεις τους, τις εκφράσεις των προσώπων σύμφωνα με το χαρακτήρα που υποδύονται. Τις αλλαγές του. Στο τέλους τους ενώνει στο σπίτι της Βρετανίδας. Τους ακολουθεί σε μία πορεία προς τη θάλασσα. Κάνοντας την αντίστροφή πορεία, από την Αγγλία προς τη Γαλλία. Όπως την έκανε ο θανών. Ανοίγει ο φακός, δείχνοντάς μας τον αγγλικό τοπίο. Αυτό γίνεται ένας καμβάς όπου εκεί θα κεντηθεί αυτή η εικόνα. Πως η αγάπη μπορεί να είναι στη σύγχρονή μας δυτική κοινωνία. Βιωμένη όμως από έναν ανατολίτη. Το μετά, το after, της αγάπης είναι το δικό μας βίωμα. Αυτό που θα πούμε στον εαυτό μας, σε έναν εσωτερικό διάλογο. Χωρίς να το ακούσει κανένας. Μετά το τέλος της θέασης.
ΓιάννηςΦραγκούλης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα filmandtheater.gr