ΣΥΝΟΨΗ
Η Anja (Andrea Braein Hovig) και ο Tomas (Stellan Skarsgard) έχουν ένα άνετο σπίτι στο Όσλο και μια μικτή οικογενειακή δομή, με τρία δικά τους παιδιά και άλλα τρία από τον γάμο του Tomas . Για είκοσι χρόνια έχουν μεγαλώσει ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, με δημιουργικές δουλειές σε παράλληλους κόσμους. Ταλαντούχα χορογράφος, η Anja έχει παραμελήσει την καριέρα της ενώ ο Tomas, σκηνοθέτης θεάτρου, δουλεύει και ταξιδεύει ακούραστα. Όταν η Anja μαθαίνει ότι ο καρκίνος του πνεύμονα που υπέστη τον προηγούμενο χρόνο έχει κάνει μετάσταση στον εγκέφαλό και είναι πιθανότατα ανίατος, οι δυο τους έχουν απομακρυνθεί τόσο πολύ που η επιβίωση της σχέσης τους είναι τόσο αβέβαιη όσο και η πρόγνωσή της υγείας της…
ΑΝΑΛΥΣΗ
H Νορβηγίδα σκηνοθέτις και σεναριογράφος Maria Sοdahl (γεννημένη το 1965) έχει δουλέψει κυρίως στην τηλεόραση και η «Ελπίδα» είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της μετά το «Limbo» του 2010 .Είναι παντρεμένη με τον επίσης σκηνοθέτη Hans Petter Moland, στον οποίο βασίζεται ο χαρακτήρας του Skarsgard .Η Sodahl με ήρεμο, πειθαρχημένο ρυθμό ,με συμπαγή ενότητα χώρου και χρόνου, αναλύει τη δράση σε κεφάλαια, που ξεκινούν από τη Παραμονή Χριστουγέννων και ολοκληρώνονται στις 2 Ιανουαρίου. .Η ωριμότητα του βλέμματος της Sοdahl και η άκρως προσωπική φύση του υλικού που αντλείται από τη δική της δύσκολη εμπειρία φέρνουν μια συγκινητική βαρύτητα στο κορεσμένο και κουρασμένο υποείδος του δράματος «ανίατης ασθένειας».
Όταν η Anja παίρνει την τρομερή διάγνωση, η ζωή της καταρρέει ,συνειδητοποιεί ότι χρειάζεται την πλήρη υποστήριξη του Tomas. Η εσωτερική τους αβεβαιότητα, καθώς δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν ή τι να πουν στα παιδιά και τους φίλους τους, ενισχύεται από πραγματιστές, μη καθησυχαστικούς γιατρούς που αδυνατούν να δώσουν μια οριστική πρόγνωση. Εν τω μεταξύ, η υψηλή δόση στεροειδών βυθίζει την Anja σε μια κόλαση από ναυτία, αϋπνία και ασταθείς εναλλαγές της διάθεσης. Τότε αναπάντεχα ο Tomas δηλώνει ότι θέλει να την παντρευτεί πριν από την κρίσιμη εγχείρηση της. Μήπως όμως αυτός ο γάμος είναι πιο κοντά σε μια τελετή κηδείας, μια χειρονομία που υπογραμμίζει την πεποίθηση του Tomas ότι πρόκειται να πεθάνει αλλά και την εξοργιστική απροθυμία του να την παντρευτεί όταν έπρεπε;
Η ταινία της Sodahl είναι μια πολύτιμη μελέτη δύο ανθρώπων που, παρά την πολυμελή οικογένειά τους, έχουν αφοσιωθεί απόλυτα στις σταδιοδρομίες τους και έχουν παραμελήσει τη συναισθηματική τους ζωή. Ωστόσο η Νορβηγίδα σκηνοθέτις υμνεί την ανθεκτικότητα της αγάπης ακόμη και μέσα στη θλίψη και την οδύνη. Σε μια στιγμή η Anja δηλώνει ότι έπρεπε να είχε βρει το θάρρος να αφήσει τον Tomas πριν από χρόνια, και στο επόμενο λεπτό τα μάτια της αποκαλύπτουν πόσο απεγνωσμένα λαχταρούσε μεγαλύτερη δέσμευση από αυτόν τον εργασιομανή άντρα. Αλλά και ο Tomas ,αν και δεν κάνει πάντα τις σωστές κινήσεις, κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί συνοδεύοντας τη σε κάθε εξέταση και συνάντηση. Οι εναλλαγές των συναισθημάτων τους – από τις θορυβώδεις σιωπές, μέχρι το τρυφερό κράτημα στο χέρι, μέχρι μια ξέφρενη ερωτική πράξη που καταλήγει σε γοερό κλάμα – είναι όλες οδυνηρά πραγματικές ,προσεκτικά αποτυπωμένες και έντονα συγκινησιακές. Μια σκηνή προς το φινάλε στην οποία κοιτάζονται απλώς στα μάτια, αποκαλύπτει περισσότερα για τα συναισθήματά τους από ό,τι θα μπορούσε ποτέ οποιοσδήποτε υπερβολικός διάλογος.
Οι σχέσεις των χαρακτήρων σχεδιάζονται με αυστηρή και αφοπλιστική ειλικρίνεια ενώ με οξυδέρκεια προβάλλεται το γεγονός ότι τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα για τους γονείς τους σε περιόδους συναισθηματικής αναταραχής παρά στα σχετικά ειρηνικά χρόνια. Η διεισδυτική συναισθηματική οξύτητα των ερμηνειών των Andrea Braein Hovig και Stellan Skarsgard κρατά το δράμα τόσο συναρπαστικό, καθώς κανένας χαρακτήρας δεν είναι εντελώς άγιος ή αμαρτωλός, αλλά αποδίδουν άπειρες αποχρώσεις στο ενδιάμεσο. Ιδιαίτερα ο Skarsgard, γεμίζοντας τα βαριά του χαρακτηριστικά με πόνο και σύγχυση, δίνει στην απάθεια του χαρακτήρα ασυνήθιστη ευγλωττία.
Η «Ελπίδα» είναι ένα φιλμ εξίσου σπαρακτικό και ευεργετικό, που ξετυλίγει υπέροχα συναισθήματα και δύσκολες αλήθειες με θαυμαστή επιδεξιότητα μέχρι και το τελευταίο της δευτερόλεπτο. Ακατέργαστο, μελαγχολικό ,ώριμο και χωρίς καμία παραχώρηση στον φθηνό μελοδραματισμό , το φιλμ συμπεραίνει ότι ορισμένες πληγές μπορεί να μην επουλωθούν ποτέ. «Δεν μπορούσαμε να μείνουμε μαζί όταν οι καιροί ήταν καλοί», θυμίζει με βαθιά πίκρα η συναισθηματικά παραμελημένη γυναίκα στον απόμακρο άντρα.
Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr