Ζευγάρι κτηνοτρόφων «υιοθετεί» εντελώς αυθαίρετα νεογέννητο… αμνό με εμφανισιακές «ιδιαιτερότητες» και αποφασίζει να τον αναθρέψει σαν ένα κανονικό παιδί!
Δεν ξέρω ακριβώς εάν αυτή είναι μια «κακή» ταινία. Ή μία κινηματογραφική ακρότητα που από ένα σημείο κι έπειτα δεν δύναται να λειτουργήσει αφηγηματικά και καταλήγει σε ολοκληρωτική αποτυχία. Στην πραγματικότητα, δεν αντιλαμβάνομαι ποιες ήταν οι προθέσεις του «δημιουργού» της, του πρωτοεμφανιζόμενου Βάλντιμαρ Γιόχανσον. Οπτικά δελεαστική, χαμένη μέσα στην παράδοξη απομόνωση του ισλανδικού τοπίου και την αποξένωση (του θρήνου) του πρωταγωνιστικού της ζεύγους, παίρνει μία ιδέα που (ίσως) θα έστεκε σ’ ένα (και καλά) «πειραματικό» μικρού μήκους φιλμ και την ξεχειλώνει σε μορφή «αινίγματος», το οποίο (εντελώς αργόσυρτα) οδηγεί τον θεατή στην αμηχανία. Την πλήρη αμηχανία.
Ο «Αμνός» είναι η «βωβή» τραγωδία δύο ανθρώπων που μοιράστηκαν τη ζωή τους με όνειρα, μέχρι και να κάνουν οικογένεια. Ο Γιόχανσον αφήνει την υπόνοια του πόνου της (στερεοτυπικής) απώλειας να αιωρείται πάνω από αυτό το σπιτικό, παρακολουθώντας την «αυτοματοποιημένη» καθημερινότητα της Μαρία και του Ίνγκβαρ να τσουλάει ανώδυνα σε μια «λούπα» μη επικοινωνίας, όσο κι αν αισθάνεσαι ίχνη αγάπης να ψυχορραγούν μέσα τους. Η γέννηση ενός αμνού στη μικρή τους φάρμα θα τους εντυπωσιάσει για αιτία η οποία δεν είναι άμεσα ορατή σε εμάς και θα προσφέρουν στο τετράποδο μια θέση στην κρεβατοκάμαρά τους, λες και επρόκειτο για ένα ανθρώπινο νεογνό που χρειάζεται ιδιαίτερης φροντίδας και προσοχής μεγαλώνοντας.
Το gimmick της ταινίας αποκαλύπτεται σύντομα και είναι… γελοίο! Χωρίς πολλές ευκαιρίες για να εξελίξει το σενάριό της, ο Γιόχανσον μεταπηδά από το ένα κινηματογραφικό είδος στο άλλο, εναλλάσσοντας ατμόσφαιρες έργου τρόμου, υπαρξιακού δράματος και σουρεαλιστικής κωμωδίας! Ο ίδιος δεν είναι ποτέ σίγουρος ως προς τον αφηγηματικό προσανατολισμό και το ύφος που θα έπρεπε να χαρακτηρίζει το φιλμ, με αποτέλεσμα (σταδιακά) να εξαντλείται η υπομονή του θεατή. Ο ξαφνικός ερχομός του αδελφού του Ίνγκβαρ, με τον οποίο κάποτε είχαν προσπαθήσει να κάνουν καριέρα ως electropop duo, αποτελεί μονάχα χάσιμο χρόνου, ώσπου να φτάσουμε στην «κλιμάκωση» του τελευταίου δεκάλεπτου, η οποία (ενδεχομένως) θέλει να προσδώσει στον «Αμνό» αλληγορικά μηνύματα περί εκδίκησης (literally!) της Φύσης απέναντι στο θράσος και την ύβρη των πράξεων του ανθρώπινου είδους, τα οποία έχουν σκληρές συνέπειες και οφείλουν να πληρωθούν με αίμα.
Η απότομη εμφάνιση των τίτλων τέλους θα σε κάνει να σαστίσεις, αρχικά. Να αισθάνεσαι το μούδιασμα που σου αφήνει ένα… ανέκδοτο, το οποίο τέλειωσε δίχως ένα αστείο punchline. Μπορεί να ιδωθεί ο «Αμνός» σαν ένα ανέκδοτο, όμως; Ο Γιόχανσον προτιμά να κρυφτεί πίσω από την ασαφή ασφάλεια του «μυστηρίου» που καλύπτει ολόκληρη την ταινία του. Και όσο η ώρα θα περνά, θα θυμώνεις με αυτό που παρακολούθησες. Θα θυμώνεις αρκετά.
Υ.Γ. Η εταιρεία WEIRD WAVE εδώ και μήνες (πλέον) έχει αποφασίσει πως πρέπει να λογοκρίνει το site μας, ώστε να αποφύγει την κριτική των ταινιών που διανέμει. Οφείλετε να το γνωρίζετε και (ακόμα!) αναμένουμε μία δημόσια, γραπτή απάντηση (και εμείς και η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου).
ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;
Ανεκτό στο πλαίσιο του φιλμικού αξιοπερίεργου μέχρι ενός σημείου, το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Βάλντιμαρ Γιόχανσον μοιάζει περισσότερο με (ωραία) ιδέα για music video, που αγκομαχάει να πείσει ότι έχει λόγο ύπαρξης μέσα στα 106 λεπτά (!) της διάρκειάς του. Όταν νιώσεις πως το «εύρημα» εξαντλείται, θ’ αρχίσεις ν’ αναρωτιέσαι γιατί κάθεσαι και το βλέπεις! Το (σχεδόν) φινάλε του είναι συζητήσιμο, αλλά υπό το πρίσμα μιας αλληγορικής ερμηνείας, φαντάζει εντελώς σχηματικό και απλοϊκό. Χωρίς να είμαστε σίγουροι ότι αυτή ήταν η «εξήγηση» ή το μήνυμα που ήθελε να δώσει ο Γιόχανσον…
Ηλίας Φραγκούλης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα freecinema.gr