Μπορεί ο τίτλος της ταινίας να τον χαρακτηρίζει τσαρλατάνο, ο Γιάν Μικολάσεκ, όμως, ο Τσέχος «ήρωας» της ομότιτλης ταινίας της Πολωνής σκηνοθέτριας Ανιέσκα Χόλαντ («Ο μυστικός κήπος», «Καταραμένη σχέση», «Ο κύριος Τζόουνς»), δεν παρουσιάζεται ως τσαρλατάνος αλλά ως ένας αντικομφορμιστής βοτανολόγος θεραπευτής, που στη διάρκεια του β´ παγκόσμιου πολέμου και στα πρώτα χρόνια του κομουνιστικού καθεστώτος της τότε Τσεχοσλοβακίας, βοηθούσε τους ασθενείς, τόσο εκείνους στις ατέλειωτες ουρές των ανώνυμων ασθενών του όσο και μέλη των ναζί και αργότερα, στη διάρκεια του κομουνιστικού καθεστώτος, τον πανίσχυρο πρόεδρο της χώρας, Αντονίν Ζαπατότσκι.
Μέσα από την ιστορία του Μικολάσεκ, που παρακολουθούμε από φλας-μπακ που φτάνουν ως την εφηβική ηλικία του, καθώς και σκηνές από την περίοδο του πολέμου και τη δύναμη που αυτός απέκτησε, αργότερα, στην περίοδο της προεδρίας του Ζαπατότσκι, η Χόλαντ θέλησε να δώσει μια ακόμη εικόνα της απάνθρωπης, συχνά βίαιης, αντιμετώπισης αντικομφορμιστών και αντιφρονούντων των καταπιεστικών καθεστώτων (συχνά με σκηνές δυστυχώς υπερβολικά σχηματικές), είτε στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, είτε στην περίοδο των ελεγχόμενων από τη Σοβιετική Ένωση κρατών της τότε Ανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στο δεύτερο μέρος της ταινίας της, που το αφιερώνει στη δίκη του «τσαρλατάνου», με την κατηγορία της δηλητηρίασης δυο ισχυρών αξιωματούχων του κόμματος.
Μέσα από αυτό το πορτρέτο, εκείνο που, βασικά, φαίνεται να ενδιαφέρει την Χόλαντ είναι να διεισδύσει στη «ψυχή» του Μικολάσεκ για να ανακαλύψει τους λόγους που τον έκαναν να συνεργαστεί τόσο με τους ναζί όσο και με το κομουνιστικό καθεστώς, εκμεταλλευόμενος τις θεραπευτικές του ικανότητες (για να επιβιώσει ή μήπως για κάτι πιο σκοτεινό;) αφήνοντας τα συμπεράσματα στο θεατή.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα enetpress.gr