DUNE - Γιάννης Ζουμπουλάκης

Μια ταινία με μεγάλη προϊστορία. Με φόντο το πολύ μακρινό μέλλον, όπου η Γη δεν είναι πια ο πλανήτης που ξέρουμε και το επίσης εξελιγμένο, νοητικά και πνευματικά ανθρώπινο γένος προσπαθεί να εγκατασταθεί σε έναν πλανήτη ονόματι Dune, το ομότιτλο μυθιστόρημα του Φρανκ Χέρμπερτ στο οποίο η ταινία στηρίζεται, είχε αγαπηθεί για τον μυστικισμό, την περιπετειώδη πλοκή και την παράξενη, μυστηριώδη, ορολογία του.

Μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στο σινεμά το 1984 από το Ντέιβιντ Λιντς αν και εκείνη η ταινία, έγινε θρυλική διότι κατάφερε να κερδίσει μια θέση ανάμεσα στις πιο παταγώδεις… αποτυχίες στην Ιστορία του κινηματογράφου. Παραγωγής 1984, υπήρξε ένα τρομερό φιλόδοξο σχέδιο του Λιντς με παραγωγό την Ραφαέλα Ντε Λαουρέντις, κόρη του θρύλου Ντίνο Ντε Λαουρέντις (που φυσικά είχε λόγο, αν και το όνομά του δεν αναφέρεται στους τίτλους). Ο Λιντς όμως δεν είχε τον τελευταίο λόγο στο μοντάζ και η ταινία υπήρξε ο ορισμός της (αυτό) καταστροφής.

Στην τελευταία ταινία του, ο Καναδός σκηνοθέτης Ντενί Βιλνέβ («Αφιξη», «Blade Runner 2049») φαίνεται ότι προσπαθεί να ακολουθήσει όσο πιο πιστά – αλλά συγχρόνως αφαιρετικά – μπορεί τις σελίδες του μυθιστορήματος. Από τη νέα ταινία το επιτηδευμένα κιτς στιλ του Λιντς αντικαθίσταται από την εξίσου επιτηδευμένη λυρικότητα του Βιλνέβ.

Κάθε πλάνο της ταινίας είναι τρομερά εμπνευσμένο, πολλά παραπέμπουν σε πίνακες ζωγραφικής και η φωτογραφία του Κρεγκ Φρέιζερ καταφέρνει να σε βυθίσει στην ταινία σχεδόν σαν να βουλιάζεις σε κινούμενη άμμο. Ενώ όμως παρακολουθείς αυτόν τον γοητευτικό Γαργαντούα επιβλητικών εικόνων και διαρκώς μουτρωμένων προσώπων, σύντομα αντιλαμβάνεσαι ότι και εδώ, η μόνη «πληγή» στην παρακολούθηση είναι η ίδια η ιστορία, ειπωμένη σαν άλυτος γρίφος, ένας κυκεώνας .

Εκτός βέβαια αν είσαι γνώστης των σελίδων του Χέρμπερτ, γιατί αν όχι τότε χρειάζεσαι (τουλάχιστον) εγχειρίδιο επεξήγησης. Όχι φυσικά ότι δεν σκέφτεσαι. Είναι προφανές ότι ο Βιλνέβ θέλει να σχολιάσει με τον πολύ ιδιαίτερο, «δικό» του τρόπο, ζητήματα άκρως επίκαιρα, όπως η παράνοια του μιλιταρισμού και του επεκτατισμού, ο ολοκληρωτισμός, η ξενοφοβία, ο φόβος απέναντι στο διαφορετικό. Όμως η όποια αρμονία αυτών των ιδεών, δεν συνάδει με την δυσαρμονία της αφήγησης (παίζουν οι Τιμοτέ Σαλαμέ, Ρεμπέκα Φέργκιουσον, Οσκαρ Αϊζακ, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Τζος Μπρόλιν, Χαβιέ Μπαρδέμ).