Γαλλία, 1942. Τα SS συλλαμβάνουν τον Gilles (Nahuel Pérez Biscayart) μαζί με άλλους Εβραίους και στέλνονται σε ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Προκειμένου να μην εκτελεστεί, λέει ότι δεν είναι εβραίος, αλλά Πέρσης. Το ψέμα του τον σώζει προσωρινά, καθώς συμπτωματικά ένας Ναζί αξιωματικός, ο Klaus Koch (Lars Eidinger) θέλει να μάθει Farsi, καθώς ονειρεύεται να ανοίξει εστιατόριο στο Ιράν, μόλις τελειώσει ο πόλεμος. Θα του σώσει την ζωή, με αντάλλαγμα να του μάθει την γλώσσα, μια γλώσσα την οποία ο Gilles δεν γνωρίζει και έτσι πρέπει να επινοήσει μια δική του…
Η ιστορία του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου είναι γεμάτη με αναρίθμητες ιστορίες από Εβραίους που επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Με τα χρόνια, ο κινηματογράφος μας έδωσε αξιόλογες ταινίες για το Ολοκαύτωμα, στις οποίες γίναμε μάρτυρες της ανθεκτικότητας και της επιμονής του ανθρώπινου πνεύματος που βοήθησε πολλούς ανθρώπους να επιβιώσουν από τη φρίκη. Το φιλμ «Μαθήματα Περσικών» βασίζεται χαλαρά σε μια τέτοια πραγματική ιστορία.
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο σχεδόν ‘’εξαφανισμένος’’ Ουκρανο-Καναδός Vadim Perelman, που είχε κάνει ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο με το «The House of Sand and Fog»(2003). Το σενάριο του Ilya Zofin, που διασκεύασε το διήγημα «Erfindung Einer Sprache» του Wolfgang Kohlhaase, δίνει στο φιλμ σταθερό αφηγηματικό ρυθμό με σωστά τοποθετημένες στροφές και ανατροπές.
Η ταινία αναδεικνύει τη χρήση της δημιουργικής σκέψης, της μνήμης και της ευφυΐας ως μέσα επιβίωσής απέναντι στην διαστροφική βαρβαρότητα των ναζιστών. Περιγράφει μια σπαρακτική ιστορία ακροβατώντας στη λεπτή γραμμή μεταξύ τραγικού και κωμικού και παρατηρώντας με οξύ βλέμμα τις ανθρώπινες αδυναμίες και ανεπάρκειες.
Τελικά πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένα άτομο σε μια ακραία κατάσταση για να εξασφαλίσει την επιβίωση του; Πως μπορεί να ξεφύγει από την πανταχού παρουσία του επικείμενου θανάτου, μόνο μέσω της δύναμης του πνεύματος και της γλώσσας; Και πως αντιστρέφονται οι σχέσεις εξουσίας όταν η ίδια η γλώσσα είναι ένα πανίσχυρο όργανο εξουσίας;
Ο Vadim Perelman ασχολείται με εξαιρετικά σύνθετα θέματα και το κάνει χωρίς βαρυσήμαντη επισημότητα, μέσω ενός γλυκόπικρου αντιπολεμικού και ουμανιστικού δράματος που έχει ψήγματα picaresque κωμωδίας. Το ψέμα στο οποίο στηρίζεται η επιβίωσή του ήρωα είναι τόσο τολμηρό, η εφευρετικότητά του είναι τόσο μεγάλη, η προσποίηση του τόσο αναιδής , που δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις αυτό το μικροκαμωμένο άνθρωπο και να του αποτίσεις φόρο τιμής.
Γιώργος Ξανθάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα fermouart.gr