Ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τον οποίο ο πλανήτης μας ζει στην ιστορία της τελευταίας, ήδη πολυσυζητημένης ταινίας του Κρίστοφερ Νόλαν, είναι ο ψυχρός πόλεμος της «αντιστροφής εντροπίας αντικειμένων». Αυτό σημαίνει ότι σε έναν κόσμο που κινείται στην «εποχή του λυκόφωτος», κάποιες δυνάμεις έχουν εφεύρει τον τρόπο να γυρίζουν πίσω τον χρόνο, σαν να λέμε ότι η σφαίρα επιστρέφει στην θαλάμη – όχι όμως μόνον η σφαίρα αλλά τα… πάντα.
Αυτό μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω στον χωροχρόνο και στην ανθρώπινη κοινωνία αλλά το πώς ο κεντρικός ήρωας, ένα α λα Τζέιμς Μποντ μυστικός πράκτορας (Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον) θα τα βγάλει πέρα στην αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι κάτι που στην κυριολεξία μοιάζει αδύνατον να περιγραφεί, να εξηγηθεί, ή να ερμηνευτεί. Επομένως από κάποια στιγμή και μετά νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε μια ταινία που ακυρώνει κάθε έννοια της έκπληξης αφού εδώ τα πάντα μπορούν να συμβούν και όντως συμβαίνουν.Το ακούμε εξάλλου στην ίδια την ταινία όταν κάποια στιγμή ένας ήρωας λέει «όλα τα περιμένω πιά».
Γνωστός για τα κινηματογραφικά παιχνίδια που του αρέσει να παίζει με τον χρόνο και την έννοιά του – κάτι που φάνηκε στην γυρισμένη «ανάποδα» ταινία που τον έκανε για πρώτη φορά γνωστό, το «Memento» – ο Κ. Νόλαν βάζει για μια ακόμη φορά τον θεατή στο μάτι ενός (στην κυριολεξία) σεναριακού κυκλώνα και τον παρατά να τα βγάλει πέρα μόνος του, με ελάχιστη – αν όχι μηδαμινή – βοήθεια. Είναι προφανές ότι οι εξηγήσεις δεν ενδιαφέρουν τον σκηνοθέτη (δεν θα μου έκανε εντυπωση αν και μου έλεγαν ότι ο ίδιος ο Νόλαν δεν είχε ιδέα του τι γύριζε), γι’ αυτό εξάλλου το «Tenet», όπως παλαιότερα το «Inception», δεν είναι οι συνηθισμένες περιπέτειες πλατιάς κατανάλωσης (φαντασίας ή μη). Βομβαρδιζόμαστε με απανωτές επιστημονικές πληροφορίες και πομπώδεις φράσεις – ατάκες που δεν σημαίνουν τίποτε: «η αρχή δεν ανακαλύφθηκε αλλά θα ανακαλυφθεί στο μέλλον». «Η άγνοια είναι τα μεγαλύτερο όπλο». Κάπου νιώθεις ότι ο Νόλαν σου κλείνει τόσο συχνά το μάτι που εν τέλει, αυτό το μάτι κλείνει μια και καλή, οπότε η ταινία γυρίζεται από μονόφθαλμο.
Με πάσα ειλικρίνεια μπορώ να πω ότι μέσα στο «Tenet» δεν βρήκα καμία απάντηση στα δεκάδες ερωτήματα που είχα, χώρια από το ότι ακόμα και ο τιτλος της που θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «αρχή», ενώ υποτίθεται ότι είναι η λέξη κλειδί της ιστορίας, μόνον κλειδί δεν είναι * ή αν θέλετε είναι ένα κλειδί που ψάχνει απεγνωσμένα για κλειδαρότρυπες τις οποίες ο Νόλαν δεν δίνει ποτέ γιατί βέβαια, δεν τις έχει. Σίγουρα το «Tenet» είναι μια ασυνήθιστη ταινία και σίγουρα ανήκει σε αυτές που θα μπορούσαν να διχάσουν βρίσκοντας φανατικούς υποστηρικτές και (όπως στην περίπτωση του υπογράφοντος αυτού του κειμένου) άσπονδους εχθρούς. Γιατί μια ταινία δεν σημαίνει αυτομάτως ότι μπορεί να γίνει και αποδεκτή μονο και μόνο επειδή την γύρισε ο Κρίστοφερ Νόλαν, ένας από τους μεγαλύτερους auteur του σινεμά των καιρών μας. Αντιθέτως, η ακατάληπτη εικόνα της, μπορεί για κάποιους να γίνει ακόμα και κουραστική, ενώ κάποιους άλλους θα τους γοητέψει έτσι όπως είχε συμβεί με έναν άλλο σινε λαβύρινθο την «¨Οδό Μαλχόλαντ» του Ντέιβιντ Λιντς. Εδώ, νιώθεις ότι ο σκηνοθέτης τόλμησε να κάνει σχοινοβασία σε τεράστιο ύψος από το έδαφος, χωρίς από κάτω να έχει δίχτυ προστασίας. Και έπεσε…
Γιάννης Ζουμπουλάκης
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr
